چکیده:
سووشون رمانی است تاریخی، هنری، حماسی، رمزی و رآلیستی با رگه هایی از رمانتسیم. بعد رمزی آن عمق تاریخی- فرهنگی و جنبه فلسفی خاصی به آن داده است. لایه روایی آن داستانی جذاب با مظاهر فرهنگ و تمدن ایرانی و با اوصاف شاعرانه است؛ اما لایه زیرین و رمزی آن کودتای 28 مرداد 32 و شکست جبهه ملی، و خدمت و خیانت تعدادی از رجال موثر در این واقعه و واکنش برخی از روشنفکران را پس از این واقعه، بازگفته است. نویسنده برای گستردن لایه زیرین، به برخی از شخصیت های داستانی، حیوانات و اشیا کارکرد رمزی داده است. در عین حال برای بازشناسی رمزها قرائنی را به شیوه های متنوع پرورده است. در این نوشته در صد هستیم که کم و کیف، شیوه ها، انواع و نمونه های رمز پردازی دانشور را در این رمان بررسی کرده، برای گشودن چند رمز بکوشیم. به همین منظور برخی راهنمایی های نویسنده و قرائن موجود در رمان و مشابهت حوادث رمان با وقایع تاریخی را مبنای بازشناسی رمز قرار داده ایم .
Savushum is a historical, artistic, epic, mysterious, realistic novel with Streaks of romanticism. Its mysterious aspect has given the work a profound historical- cultural and philosophical aspect. On the surface or narrative layer, itewcounts the 28 Mordad 1332 (19/5/1953) coup detat and the defeat of Jebhe-ve Melli (national front) as one of the significant events in the history of Iran and devotion of some political figures as well as the treachery of some others involved in the events. It also recounts the reaction of some of the intellectuals to that event. The author has given a codefunction to same of the characters, animals, things, and concepts to develop the deeper layer of the novel.To recognize the cods, the author has created some signs in various ways. In the present work an attempt is made to investigate the quality, quality, methods, types and examples of coding by the author of the novel in order to decode some of the codes. To achive this gaol, same of the guidelines by the author as well as the existing evidence in the novel and similarity of the events with the historical events have been taken as the basis of decoding.
خلاصه ماشینی:
"این شخصیت رمزی است از زاهدی،رئیس دولت پس از کودتای 28 مرداد،به استناد چند قرینۀ موجود در رمان:1-نویسنده او را با واژۀ«دولت»در ترکیب«عزت الدوله»برجسته کرده است؛یعنی میتوان«عزت الدوله»را مترادف«رئیسدولت»گرفت؛2-شوهرش علیرغم وجود او،با زنان دیگر حشرونشر میکند که رمزی است از اینکه شخص اول مملکت،با وجود انتخاب او به ریاست دولت،در امور مهم مملکت با قدرتهای بیگانه مشورت میکند؛به حکممستندات تاریخی،هراس غرب از کمونیسم موجب آمدن زاهدی و سقوط مصدق و شکست حزب توده و پیوستن ایرانبه پیمان سنتو و همچنین«افتادن رژیم در اردوگاه غرب بود.
سرآغاز اتحاد عمال ایرانی آمریکا و انگلیس گردید که بردولت و مجلس تسلط داشتند»(جمعی از پژوهشگران،1387:140)؛5-گوشوارههای زمردین زری و اسب محبوبپسرش خسرو را(که هردو از نمادهای خاصههای ایرانی محسوباند)به حاکم بیگانهپرست لومیدهد تا برمحبوبیتخود بیفزاید چنانکه گویی زاهدی ثروت ایران را به ریاست دولت میفروشد؛در این مورد اشاره به این خبر کافی استکه هفتهنامۀ راه مصدق در شماره سهشنبه 8 تیر 1333 نوشت:«ملت ایران دولت زاهدی را یک دولت غاصب دستنشاندۀبیگانه میداند»و«دولت انگلستان ثروت ما را به غارت میبرد»(نهضت آزادی ایران،1363:59 و 76،نیز رک صص 16،21،36،39-40،100 و 113-116)؛همچنین«با شکست نهضت ملی و پیروزی کودتای[28 مرداد]اقدامات مهم و فوریبرای ترمیم ضرباتی که در دوران ملی کردن صنعت نفت به مواضع امپریالیسم وارد شده بود،به عمل آمد...
برای اثبات تطابق این رمز و بطن چند گواه قابل استنباط است:1-دشمنان خاصههای ایران و کسان غافل از ارزشهای اساطیری آن؛یعنی افسران خارجی و سرسپردگان بیگانگان،از جمله عزت الدوله و ابو القاسم خان جاهطلب،با سعایت و وساطت خود دندان طمع حاکم را نسبت به آن تیز میکنند و از طرف دیگر خانوادۀ یوسف راوامیدارند که این اسب را به دختر حاکم ببخشد."