چکیده:
پیشرفتهای بشری در عرصههای مختلف سیاسی و اجتماعی باعث ایجاد فرصتها و
چالشهای جدیدی میشود. همین موضوع باعث شده تا قوانین بینالمللی از جمله حقوق
بینالملل بشردوستانه به دنبال ایجاد قوانینی متناسب برای تحولات جدید باشند. یکی از
این چالشهای جدید» حملات سایبری است که به دلیل گسترش فزاینده فناوری و توسعه
فضای مجازی در نقاط مختلف جهان تهدیدی برای حیات بشری قلمداد میشوند. سوال
اصلی پژوهش حاضر این است که مهمترین راه کارهای تقلیل و تحدید حملات سایبری
از منظر حقوق بینالملل بشردوستانه کدام هستند؟ از یافتههای پژوهش حاضر این است
که حملات سایبری به دلیل صدمهزدن به غیر نظامیان مورد توجه حقوق بینالملل
بشردوستانه است. به علاوه با توجه به افزایش روزافزون حملات سایبری» ضرورت اعمال
اصول و قواعد حقوق بینالملل بشردوستانه و یا تدوین قواعد جدید در مواجهه با این
حملات امری ضروری است» ضمن این که در زمینه مقابله با آثار و پیامدهای ضد حقوق
بشری حملات سایبری» تصمیم گیریهای یکجانبه کارآیی زیادی ندارد و یکی از نقاط
ضعف اساسی در این زمینه نبود توافق جمعی بر نحوه مدیریت فضای سایبر بوده است.
رویکرد پژوهش حاضرء توصیفی - تحلیلی است که با روش کتابخانهای نسبت به
جمع آوری اطلاعات اقدام کرده است
خلاصه ماشینی:
با توجه به اینکه ممکن است حملات سایبری در پارهای از مواقع به مثابه یک سلاح جنگی عمل کنند و به تبع آن خسارتها و آسیبهای جانی و مالی فراوانی به بار آورند، در این صورت حقوق بینالملل بشردوستانه میتواند با بررسی نقض اصل عدم توسل به زور توسط حمله کنندگان سایبری، اصول و قواعد خود را به کار گیرد.
در همین راستا پژوهش حاضر درصدد بررسی این موضوع است که آیا حملات سایبری ناقض اصل عدم توسل به زور است؟ و در صورتی که چنین موضوعی رخ دهد، راهکارهایی رسیدگی و برطرفکردن آن کدام هستند؟ به نظر میرسد توسل به آموزهها و قواعد حقوق بینالملل بشردوستانه تا حدود زیادی میتواند آسیببها و تهدیدات ناشی از حملات سایبری را به حداقل برساند و برای جنگها و حملات جدید، قواعدی را معین کند.
2ـ حقوق بینالملل بشردوستانه حقوق بینالملل بشردوستانه (IHL: International Humanitarian Law) به عنوان شاخهای از حقوق بینالملل، شامل مجموعه قوانینی در حمایت از قربانیان در موقع جنگ و همچنین مقرراتی برای انواع جنگ و تلفات ناشی از آن است.
در واقع دلیل اصلی استفاده اینگونه محاکم از اصول مندرج در منشور این است که، سنگ بنای اصلی اینگونه محاکم همچون دیوان بینالمللی دادگستری، منشور بوده است (17)، هرچند که در کنار منشور، اصول و قواعد حقوق بینالملل عرفی و دیگر منابع حقوق بینالملل نیز کارایی خود را داشته و دارند، اما حقوق بینالملل بشردوستانه به طور خاص میتواند با توسل به اصل عدم توسل به زور در نزد منشور سازمان ملل متحد، راهی برای کاهش آثار و خسارتهای ناشی از حملات سایبری بیابد.
Cyber Attacks and the Use of Force in International Law. Helsinki: University of Finland; 2014.