چکیده:
بی تردید در بین زبانهای مختلف دنیا ، زبان و ادبیات عرب بیشترین تاثیر را بر ادب فارسی نهاده است. پس از ورود اسلام واژه های عربی کم کم به زبان فارسی راه پیدا کرد. این امر در آغاز نوعی مبادلهی واژگان محسوب می گردید؛ به گونه ای که اعراب بسیاری از واژگان و اصطلاحات را از ایرانیان اخذ نموده و بعضی لغات را به ایرانیان می دادند. اما این روند در طول سالهای بعد تغییر یافت و کم کم ورود اصطلاحات، ترکیبات، مضامین و مفاهیم شعری زبان عربی به فارسی افزونی یافت. ابن معتز عباسی، شاعر معروف اواسط قرن سوم هجری، در میان شاعران عرب در زمینهی وصف، یکی از تاثیرگذارترین شاعران بر سروده های پس از خود است. وی از بزرگترین شاعران وصاف ادبیات عربی است که به چیره دستی در تشبیه شهرت یافته و در هر یک از زمینه های دهگانهی فخر، غزل، مدح، معاتبات، طردیات، وصف، خمریات، رثاء، زهد و هجا، قطعات و قصایدی سروده است. امیر معزی نیشابوری ، شاعر معروف قرن پنجم هجری از شاعرانی است که با شعر ابن معتز آشنایی کامل داشته و بسیاری از مضامین و تشبیهات شعری وی را در شعر خود به کار برده است. این پژوهش بر آن است تا با رویکردی تطبیقی به بررسی مضامین مشترک شعر امیرمعزی و ابن معتز بپردازد.
خلاصه ماشینی:
فصلنامهی لسان مبین(پژوهش ادب عربی) (علمی – پژوهشی) سال سوم، دورهی جدید، شمارهی ششم، زمستان 1390 بررسی تطبیقی مضامین اشعار امیر معزی و ابن معتز عباسی دکتر احمدرضا یلمهها دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان چکیده بیتردید در بین زبانهای مختلف دنیا ، زبان و ادبیات عرب بیشترین تأثیر را بر ادب فارسی نهاده است.
امیر معزی نیشابوری ، شاعر معروف قرن پنجم هجری از شاعرانی است که با شعر ابن معتز آشنایی کامل داشته و بسیاری از مضامین و تشبیهات شعری وی را در شعر خود به کار برده است.
امیر معزی نیشابوری نیز از جمله شاعرانی است که بسیاری از موضوعات و تصاویر شعری خود را به صورت مستقیم، آگاهانه و ناآگاهانه از ادب عربی اخذ کرده و یا به صورت غیر مستقیم از طریق شاعران هم عصر و یا پیش از خود اقتباس کرده است.
معزی به ادب عربی ارادت خاصی میورزید تا جایی که در بسیاری از ابیات، خود را از شاعران عرب نیز برتر میداند: بر آفرین سلطان چون من زبان گشایم اندر سجود باشد جان جریر و اعشی (امیرمعزی، 1385: 609) و در بیتی دیگر خود را با شاعران عرب همسنگ و همسان مینامد : هست معزی به دولت تو عجم را همچو عرب را جریر و اخطل و اعشی (همان : 634) معزی در اقتفای شعر ابوطیب متنبی، شاعر معروف ادب چنین میگوید: گفتم ستایش تو بر وزن شعر عرب تقطیع آن به عروض الا چنین نکنی مستفعلـن فعلـن مستفعلـن فعلـن « ابلی الهوی اسفا یوم النوی بدنی» (همان: 631) که مصراع اخیر تضمینی است از این بیت از متنبی: ابلی الهوی اسفا یوم النوی بدنی و فرق الهجر بین الجفن و الوسن (متنبی، 1986 : 117) ساختار شعری بسیاری از قصاید معزی نیز بر پایهی اسلوب اشعار جاهلی و ادب عربی است.