چکیده:
مشارکت (یاریگری، همکاری، تعاون) به دلیل ارتباط تنگاتنگ با توسعه، دموکراسی، سرمایه اجتماعی و جامعه مدنی در دهه های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. پیچیدگی جامعه ایران و اندک بودن پژوهش هایی که به گونه ای غیر ایدئولوژیک این جامعه را مورد کاوش قرار داده اند، سبب اظهار نظرهای متفاوت و حتی متضاد درباره مشارکت جویی یا مشارکت گریزی (همکاری و ناهمکاری) ایرانیان شده است. جدلی که به طور رسمی با ادعای خانم لمبتون – در نیم قرن قبل- مبتنی بر تکروی کشاورزان ایرانی آغاز شده و هنوز هم ادامه دارد. این پژوهش با روش فراتحلیل انجام شده و حدود 76 مقاله علمی در آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایج این پژوهش، مشارکت سیاسی مهمترین دغدغه مشارکتی نویسان بوده و همچنین غالب مقالاتی که در مورد مشارکت ایرانیان اظهار نظر کرده اند، به یک نقطه عطف در صد سال اخیر ایران باور دارند. حدود 83 درصد از پژوهش هایی که پیرامون مشارکت زنان اظهار نظر کرده اند، بر این باورند که میزان مشارکت زنان در جامعه ایران پایین است. نتایج حاصل از آزمون فی دو نیز نشان می دهد که بین استفاده از روش کمی / کیفی و میزان مشارکت رابطه معنادار وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
این مفهوم در قالبابعاد و معانی متعدد و متفاوت در مرکز توجه جامعه علمی قرار گرفته است و درجامعه ایران نیز اگرچه چند دهه پیش مباحثی کموبیش اندک درباره آن مطرح بود امادر سالهای اخیر،تعداد مقالاتی که درباره این مقوله نوشته شده،قابل توجه است و اگردغدغه نویسندگان در سالهای پیش مباحثی همچون تکروی کشاورزان و روستاییان ویا همکاری و مشارکت آنان بود،به مرور زمان این مسئله در سایر ابعاد نیز مورد بررسیقرار گرفت و دامنه آن به مباحث مشارکتجویی و مشارکتگریزی ایرانیان در طول تاریخ{o1o}،مشارکت سیاسی آنان،مشارکت در طرحهای توسعه و حتی مشارکت ورزشینیز گسترده گردید.
سوال اصلی پژوهش نیز از این قرار است که وضعیت میزان مشارکت از منظرپژوهشهای علمی سالهای اخیر،چگونه است؟ موارد دیگری که در این پژوهش مورد بررسی قرار میگیرد،بدین شرح است: 1-بررسی توصیفی مقالات در هر مقوله 2-بررسی وجود یا عدم وجود رابطه بین روش پژوهش و اظهارنظر دربارهمشارکتی یا غیر مشارکتی بودن 3-بررسی رویکرد جنسیت در پژوهشها و اظهارنظر درباره میزان مشارکتزنان تعریف نظری یکی از مشکلات مباحث مربوط به مشارکت،تعدد و تنوع تعاریف آن است،کهاتفاق نظر چندانی هم در آن وجود ندارد و به قول مارسدن«مسئله تاکید بر اهمیتمشارکت نیست،بلکه مسئله...
(به تصویر صفحه مراجعه شود) پرسشهای اصلی پژوهش محور سوالات این پژوهشها نیز به صورت زیر(جدول 1)قابل دستهبندیمیباشند: همانگونه که در جدول 1 دیده میشود پرسشهای مربوط به بررسی روابط بینمشارکت و یک متغیر دیگر دارای بیشترین فراوانی بوده و عوامل مؤثر بر مشارکت دررده بعدی قرار دارد.