چکیده:
فضل الرحمان یکی از نواندیشان مسلمان بود که سعی داشت با نقد و تحلیل روش شناسی مطالعات اسلامی، بر کارایی دین در جهان امروز بیافزاید و مسیر تحقق جامعه دینی را هموارتر نماید. در این مقاله پس از طرح ماهیت فکری وی و بیان جایگاه قرآن در اندیشه او، روش تفسیری فضل الرحمان و برخی از پیش فرض های هرمنوتیکی او و همسانی آن با مبانی هرمنوتیک کلاسیک و نئوکلاسیک بیان شده است.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله پس از طرح ماهیت فکری وی و بیان جایگاه قرآن در اندیشه او،روش تفسیری فضل الرحمان و برخی از پیش فرضهای هرمنوتیکی او وهمسانی آن با مبانی هرمنوتیک کلاسیک و نئوکلاسیک بیان شده است.
فضل الرحمان به رغم این که مصلحانی چون محمد عبده را به سبب ترویجاندیشههای اصلاحی و اشخاصی نظیر حسین بنا و ابو الاعلی مودودی را به جهتمقابله با تندروی در تجدد گرایی اسلامی و دفاع از اسلام در برابر سکولاریزم میستاید،ولی از جملگی آنان به علت نداشتن روش مناسب این عصر و ارتجالی بودن راه حلهای پیشنهادیشان انتقاد میکند و در مقابل،بیشتر توان فکری خود را به تدارکروش شناسی جدید اسلامی اختصاص میدهد؛زیرا به اعتقاد او با روشهای سنتینمیتوان اندیشه اسلامی را با چارچوب فکری عصر جدید انطباق داد.
نتیجه این که حیات عقلانی اسلامی هنوزمحقق نشده است» (11-10,1982,namhaR) به این ترتیب او پروژه فکری خویش را با تنقیج روش تفسیر قرآن پی میگیرد وامیدوار است که با پیوند میان عقلانیت و اخلاق،نظریه تشکیل جامعه اخلاقی-دینی ونظام تعلیم و تریبت اسلامی را تدوین نماید.
(10-9,1982,namhaR) نتایج تجربه مصاف با سنت گرایان،دکتر فضل الرحمان را به این نتیجه رساند که بسیاری ازمشکلات دینی ریشه در روش شناسی مطالعات اسلامی دارد و جهت رساندن دین بهجایگاه شایستهاش در جهان امروز باید به نقد و تحلیل روش شناسانه روی آورد."