چکیده:
هنر و از آن میان آهنگ گوش نواز ـ موسیقی ـ از اولین ابزارهای مشترک بشری برای ارضای حس زیبائی خواهی بوده که مورد استفاده
عموم ملتها و نژادها و پیروان ادیان مختلف واقع میشده است.
بشر با آواز خوش خود را تسلی میداده و اعصاب خود را آرام میکرده است. فطری بودن آن را میتوان با آزمایش بر روی کودکان تمام
نقاط کره زمین آزمایش کرد. این خواست فطری بشر مورد تأیید همه ادیان ـ اعم از الهی و غیر الهی ـ قرار گرفته است. میان هر قوم و ملتی
که برویم آوازهای مذهبی و مقدس را مشاهده میکنیم. بیشتر این آوازها به صورت مناجات و ابراز احساسات و عواطف بشری نسبت
به قدرت مافوق طبیعت و دانا به همه نیازها و توانا به برآوردن همه آنها میباشد.
در این مقاله نقش آهنگ را در تلاوت کتابهای مذهبی ادیان و از جمله دین اسلام به بررسی گذاشتهایم.
خلاصه ماشینی:
چکیده: هنر و از آن میان آهنگ گوش نواز ـ موسیقی ـ از اولین ابزارهای مشترک بشری برای ارضای حس زیبائی خواهی بوده که مورد استفاده عموم ملتها و نژادها و پیروان ادیان مختلف واقع میشده است.
(دکتر جندقی عطائی، بنیاد نمایش در ایران، ص 17 و 18، تهران، صفی علی شاه، 1333) مری بویس(خنیاگری و موسیقی ایران، ص 73) مینویسد: استفاده از شعر آهنگین مذهبی در ایران که وجود آن هم در فنون باقی مانده و هم در اشارات مورخان کهن به ثبوت رسیده است...
در میان ادیان پیش از اسلام گر چه هندوان و زرتشتیان و یهود کتابهای دینی خود را که به صورت مناجات است به صورت آهنگین تلاوت میکنند اما مسیحیان به استفاده از آهنگ و موسیقی در معابد خود و توسط راهبان و کشیشان از امتیاز ویژه و برجستهای برخوردارند: آنان آهنگ مخصوصی را در قرائت کتاب دینی خود به کار میبرند که پیامبر اسلام از آن به «آهنگ رهبانی» تعبیر کرده است.
سپس با تأمل در شیوه بیان قرآن و و ابراز معانی از طریق انتخاب کلمات و حروف مناسب و آثار آن بر شنونده به جنبه دیگری از موسیقی قرآنی پی بردند که از آن به «موسیقی باطنی قرآن»(محمدجواد مغنیه، التفسیر الکاشف، دارالعلم للملایین، بیروت 1970، ج6، ص 300 ـ 302، محمدهادی معرفت، التمهید فی علوم القرآن، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، 1996، ج5، ص 168) یا «موسیقی داخلی قرآن»(صبحی الصالح، مباحث فی علوم القرآن، پنجم، دارالعلم للملایین، بیروت، 1967، ص 334 ـ 335) تعبیر میکنند و این آخرین رهآورد تحقیقات قرآن پژوهان است که در حال تکمیل و رشد است.