چکیده:
هدف پژوهش حاضر، کاربست نظریه آشوب در آموزشوپرورش ایران است. این تحقیق از نوع توصیفی و آمیخته است. روش اجرای این پژوهش بدین گونه بوده است که برای جمعآوری اطلاعات، پایگاههای اطلاعاتی نورمگز، ساینس دایرکت، گوگل اسکولارساینس، مگیران، اس آی دی، اسپینگر، مجلات و فصلنامه مطالعات برنامه درسی، نشریات و فصلنامههای علمی پژوهشی با کلیدواژههای آشوب، آموزشوپرورش و ترکیبی از آنها مورد جستجو قرار گرفت. مطالعاتی که کاربست نظریه آشوب در آموزشوپرورش ایران را مورد بررسی قرارداده بودند، با روش مروری سیستماتیک از میان ۳۵ مقاله بررسیشده به عنوان جامعه آماری و ۱۲ مقاله با روش نمونهگیری هدفمند، به عنوان نمونه آماری در بازه زمانی ۱۳۹۶-۱۴۰۱ شامل مقالات ایرانی و مقالات خارجی در بازه زمانی ۲۰۱۰- ۲۰۲۲ انتخاب و در قالب ساختاری تنظیم شد. سپس با توجه به کاربست نظریه آشوب، مطالب مرتبط درزمینه مفهوم نظریه آشوب، ویژگیهای آن، ارتباط ویژگیها با مسائل مرتبط با آموزش پرورش و فراگیران، از مقالات مرتبط استخراج و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان میدهد که: بهکارگیری نظریه آشوب در سیستمهای پیچیده امروزی مانند مدارس بهوضوح فرصت قابلتوجهی برای تغییر و دگرگونی فراهم میکند، زیرا یادگیری و تفکر فرآیندهای خطی نیستند. مدیران و معلمان باید بدانند که پیچیدگی و تناقضات فضایی را فراهم میکند که برای خلاقیت، تغییر رفتار، موفقیت تحصیلی بسیار مساعد است. توانایی یک سازمان برای حفظ پویایی و خلاقیت خود مستقیما با تلاشی که در جهت بهبود مستمر، سازماندهی، ریسکپذیری، تحول و توسعه صرف میکند، متناسب است. انتظار میرود این پژوهش با نشان دادن اهمیت موضوع و ضرورت کاربست آن در مراکز آموزشی، زمینهساز پژوهشهای بیشتری در این مهم باشد.
خلاصه ماشینی:
با برداشت علمي آشوب ، يعني نظم در بينظمي، يک حالت بيسازمان از ماده و نه حالتي بينظم از آن ، يک فرايند غيرخطي و وابستگي حساس نسبت به شرايط اوليه در سيستم هاي غيرخطي نيز، همخوان است ، زيرا به شدت به شرايط اجتماعي، سياسي، اقتصادي، فرهنگي، علمي و فن آوري محيط و بستر خود وابسته بوده و تغييراتي بسيار کوچک در اين شرايط ميتواند آثار و نتايجي بزرگي هم براي آموزش وپرورش و هم براي جامعه داشته باشد.
اگر درباره حلال يا حرام بودن حقوق معلمان در ايام تعطيلات نظري داده شود، ميتوان فاجعه اي بزرگ مانند بياعتمادي به معلم ، بيارزشي کار علمي، تقويت بيراهه رفتن براي کسب درآمد يا تقلب هاي علمي، و نوشته هايي مانند «نتيجه فرار از مدرسه » پشت ماشين هاي لوکس و گران قيمت را برآورد فصلنامه ايده هاي نو در تعليم و تربيت ، دوره سوم ، شماره هشتم ، پاييز ١٤٠٢ ١٢ نمود، نوشته اي که - به باور نگارنده - به دليل نابود کردن الگوهاي سالم و تشويق به بزهکاري، مجرمانه بوده و نيازمند پيگرد قضايي است (حسيني، ١٣٩٦).
روش پژوهش براي جمع آوري اين اطلاعات از پايگاه اطلاعاتي، نورمگز، ساينس دايرکت گوگل اسکولار ساينس ، کراس راف ، اسپينگر مگيران اس آي دي مجلات و فصلنامه مطالعات برنامه درسي، نشريات و فصلنامه هاي علمي پژوهشي با کليدواژه هاي نظريه آشوب ، آموزش وپرورش و ترکيبي از آن ها در بازه زماني ١٣٩٦ تا ١٤٠١ شامل مقالات ايراني و ٢٠١٠ تا ٢٠٢١ شامل مقالات خارجي مورد جستجو قرار گرفتند.