چکیده:
از جمله ایرادهایی که برخی تحریفگران در حق حضرت ابوطالب علیه السلام روا داشتهاند این است که ایشان با حالت کفر از دنیا رفته و در سراسر عمرش به اسلام و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ایمان نیاورده است! این افراد برای اثبات ادّعایشان به روایات و تفاسیری استناد کرده اند که احوال رجال این احادیث نیازمند بررسی و نقد است؛ چراکه برخی از این رجال محکوم به ضعفند. درباره این موضوع، پژوهشی به ثبت نرسیده و در کتب مرتبط با شخصیت ابوطالب به برخی از راویان حدیث درباره ایشان اشاره شده است؛ از اینرو نگارنده با روش تحلیلی ـ توصیفی و استفاده از منابع کتابخانهای، وثاقت و ضعف قائلان به بیایمانی ابوطالب علیه السلام را بررسی کرده است.
خلاصه ماشینی:
درباره شأن نزول این آیه، اهل سنّت گفتهاند از ابیالیمان نقل شده است که شعیب از زهری، از سعید بن مسیب و او از پدرش نقل کرده که پیامبر، هنگام وفات ابوطالب، نزد وی آمد و ابوجهل و عبداللّه بن امیّه را بر بالین او حاضر دید.
3 اشکال دیگر، تعارض این روایات با روایات صحیح دیگری است که نزول آیه را در شأن غیر ابوطالب دانسته است که از منابع معتبر اهل سنّت نقل شده و آن این است: ابیخلیل از حضرت علی× نقل میکند که آن حضرت فرمود: از کسی شنیدم برای پدر و مادرش که مشرک بودند استغفار میکرد.
1 طریق دیگر این روایت چنین است: محمّد بن عباد و ابنابیعمر گفتهاند: مروان از یزید و او از ابنکیسان و او از ابیحازم و او از ابوهریره روایتی نقل کردند که پیامبر از عموی خود خواست «لا اله الا الله» بگوید امّا او انکار کرد و خداوند این آیه را نازل کرد.
ابنمخیمره ذیل این روایت میگوید: آیه در شأن ابوطالب نازل شده است، زیرا ابنوکیع از بشر نقل کرده که ابوطالب مردم را از ایذاء پیامبر باز میداشت و خود نیز آن حضرت را تصدیق نمیکرد.
3 پس اشکال دیگر این روایت تعارض آن با روایاتی بیشتر و صحیحتر است که نزول آیه را دربارهٔ مشرکان قریش دانسته است؛ زیرا آنها مردم را از پیروی و ایمان به محمّد’ یا قرآن باز میداشتند و خود نیز از آن فاصله میگرفتند.