چکیده:
صفحات تاریخ دربردارنده سرگذشت بزرگمردی است که تمام هستیاش را در راه پیشبرد اسلام نهاد؛ ابوطالب، شخصیتی که گاه جفاکارانه، برخی سخن از کفرش به میان آوردهاند. در دفاع از حضرت ابوطالب علیه السلام تاکنون بسیار قلم زدهاند. یکی از این نگاشتهها کتاب «ابوطالب درفش یکتاپرستی» است. این کتاب نوشتههایی از نویسندگان شیعه و سنّی را جمعآوری کرده که به شخصیت ابوطالب و نقش بیبدیل او در اسلام اشاره دارند. در مقاله حاضر، نوشتههای موجود در این کتاب معرّفی و به گزارشی از محتوای آنها پرداخته میشود. همچنین، منابع گزارشهای تاریخی و روایات استفادهشده در کتاب مذکور برای مستندسازی گزارشها ذکر شده است.
خلاصه ماشینی:
[محدّثبودن ابوطالب] یکی از دلایلی که نویسنده گواه بر ایمان و توحید ابوطالب میداند احادیثی است که ابوطالب از پیامبر اکرم’ نقل کرده است، از جمله حدیثی که خطیب بغدادی به اِسناد خود از امام صادق× و ایشان از اجداد خود از حضرت علی× روایت کرده که ابوطالب فرمود: برادرزادهام محمّد به من حدیث کرد و به خدا بسی راستگو است.
این اشعار به سفارش ابوطالب به پسرانش در نمازخواندن با پیامبر و اشعاری خطاب به نجاشی، حاکم حبشه، درباره پیامبر اشاره دارد؛ از جمله این بیت که ابوطالب در آن نجاشی را به اسلام دعوت میکند: تَعَلَّم مَلیک الحَبشِ انَّ مُحَمَّدا نَبِیّ کموسَی وَ المَسیحِ ابنمَریم 1 نگارنده این پرسش را مطرح میکند که: تا چه میزان میتوان شعری را که به ابوطالب نسبت دادهاند معتبر بدانیم؟ آیا این نسبت میتواند چنان دلیلی باشد بر اسلامآوری شیخ بنیهاشم؟ او سپس در این باره سخن میگوید که آیا شعر ابوطالب بهتنهایی دلیل و برهان بر ایمان اوست یا اعلام الوری باعلام الهدی، ص46.
1 شیخ محمود احمد الزین در ادامه نیز سخنانی از علما درباره ایمان ابوطالب ذکر میکند، از جمله به نقل از ابنوحشی در شرح خود بر کتاب شهاب الاخبار قضایی مینویسد: کینتوزی به ابوطالب کفر است.
وی سپس در گزیدههایی راجع به کتاب خاتم الانبیاء به مسأله ایمان ابوطالب میپردازد و به نقل از نویسنده کتاب، مواضع ابوطالب در دفاع از اسلام و رنجهایی را که تاب آورده و همراهی بنیهاشم را از مباحثی میداند که مؤمنی در آن تردید شرح نهج البلاغة، ج14، ص81؛ المعجم الکبیر، ج17، ص191.