چکیده:
یکی از شخصیتهای استثنایی در میان صحابه پیامبر(ص)، جابر بن عبد اللّه انصاری
اسـت کـه در تاریـخ صـدر اسـام از نقـش و جایـگاه بالیـی برخـوردار بـود. منابـع تاریخـی ایـن
صحابـی عظیمالشـان را جـزء اولیـن سـا کنین مدینـه معرفـی میکننـد کـه در دوران نوجوانـی
بـه همـراه پـدر خویـش قبـل از هجـرت پیامبـر(ص) از مکـه بـه مدینـه اسـام آوردنـد. جابـر پـس از
شـهادت پـدرش در نبـرد احـد، در بیشـتر غـزوات پیامبر(ص) شـرکت نمـود و بسـیاری از وقایع و
رخدادهای پیش آمده را ثبت و ضبط نمود. سیره نگاران نام وی را جزو اولین کسانی معرفی
مینماینـد کـه بـه دفـاع از حقانیت و جایـگاه والی امیرالمومنین و اهلبیت علیهم السّلام اقدام نموده
و نقـش موثـری در بیـان فضائـل و معرفی ایشـان بعنوان امام برحق در زمان امامتشـان در قالب
نقـل روایـات مهـم از قبیـل حدیـث غدیـر، حدیـث منزلـت، حدیـث ثقلین و... داشـته اسـت.
شـخصیت علمـی و اخاقـی جابـر بگونـه ایسـت کـه اکثـر مورخـان و محدثـان فـرق اسـامی او
را مکثـر در حدیـث و حافـظ سـنت نبـوی دانسـته و وی را فـردی مـورد وثوق معرفـی مینمایند.
ایـن ویژگـی سـبب گردیـد تـا بـرای آشـنایی بـا عملکـرد و معرفـی ایـن صحابـی عظیمالشـان به
میـزان تـوان پژوهشـی بـه شـیوه کتابخانـه ای انجـام دهیـم و زوایایـی نا گفتـه از زندگـی ایشـان را
بـرای مخاطبین ارائـه نماییم.
خلاصه ماشینی:
» همچنین از جابر روایت شده است: وقتی غزوه اُحد پیش آمد، پدرم مرا فراخواند و گفت: من خودم را جزو اولین شهدای لشکر پیامبر (صلیاللهعلیهوآله)میبینم.
به فرمودۀ پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله)، فقط شرکت کنندگان در غزوۀ احد اجازه همراهی با آن حضرت را در این مأموریت نظامی داشتند، اما جابر تنها کسی بود که به رغم غایب بودن در غزوۀ احد، در این جنگ شرکت کرد، زیرا رسول اکرم (صلیاللهعلیهوآله)عذر وی را پذیرفت (دانشنامه جهان اسلام، مدخل "جابربن عبدالله انصاری").
در این میان جابر به حضور پیامبر (صلیاللهعلیهوآله)شرفیاب میشود و با آن که روز قبل پدرش در اُحد به شهادت رسیده بود و فرمان جنگ شامل او نمیشد، با خواهش و التماس از آن حضرت تقاضا میکند تا به او اجازه جهاد بدهند و پیامبر (صلیاللهعلیهوآله)نیز میپذیرند.
جایگاه جابر نزد پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) برای آگاهی از میزان رابطه، مقام و جایگاه جابر بن عبدالله انصاری نزد پیامبر (صلیاللهعلیهوآله)کافی است به روایتی از امام باقر(علیه السلام) مراجعه نماییم ایشان میفرمایند: از جابر بن عبداللّه انصاری شنیدم که میگفت: از رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله)در مورد سلمان پرسیدم، فرمود: سلمان دریای علم و معرفت است که نمیتوان به آخر آن رسید.
جابر که این حدیث را مستقیماً و بی واسطه از پیامبر خدا (صلیاللهعلیهوآله)شنیده است، معلوم است که در برابر معاویه چه موضعی خواهد داشت و شرکت او در جنگ صفین در رکاب امام علی(علیه السلام) گویای موضع او در برابر معاویه است.
سپس جابر به جای خود بازگشت و به امام سجاد(علیه السلام) عرض کرد: روزی پیامبر (صلیاللهعلیهوآله)به من گفت: ای جابر!