چکیده:
صدرالمتألهین از طریق بررسی و تفسیر اخلاقمحورانه آیات تمنای موت نشان داده است که محب کامل و صادق خدا به دلایلی چون ولایت کامله خدا و برای وصول به سعادت اخروی و هم نجات از دنیای دنیّ و نیز به دلیل عرفان و شناخت خدا، آرزومند مرگ است. او تنها در صورتی که متقاضی استکمال بیشتر باشد، میتواند با تحمّل دوری محبوب، تقاضای دوام و بقای در دنیا را داشته باشد. موت ارادی و گونه عمل و زندگی این افراد نشان از آرزوی اصیل مرگ است که در نهاد آنهاست. محبت خود و دنیا و محبت خدا در طیفی ذومراتب و به شدت و ضعف در مؤمنین وجود دارد. محبت خدا چون به کمال برسد و محبت دنیا میل به صفر کند. تعبیر دیگرش، ولایت و عشق است و برانگیزاننده شوق و آرزوی مرگ است. اما آرزوی مرگ از شور زندگی نمیکاهد و ولیّ کامل تا در دنیا است به فکر تعمیر قلوب مردم و تکامل ایشان است. آرزوی مرگ اقدام برای مرگ نیست؛ بلکه مرگ ارادی و انقطاع از این دنیا و اشتغال به محبوب است تا زمانی که مرگ حقیقی رخ دهد و لقای کامل در دنیایی با ظرفیت بیشتر حاصل شود.
Sadr al-Muta'allehin has shown through the moral study and interpretation of the verses of the wish of death that the perfect and sincere lover of God for reasons such as the perfect guardianship of God and to achieve happiness in the hereafter and salvation from this world and also because of mysticism and knowledge of God, longs for death. He can only demand permanence and survival in the world by enduring the beloved distance, if he seeks more perfection. The voluntary death and the type of action and life of these people show the genuine desire for death that is in their institution. Self-love and the world and the love of God are in a range of degrees and strengths and weaknesses in the believer. When the love of God reaches perfection and the love of the world tends to zero. Its other interpretation is guardianship and love, and it evokes the desire and desire for death. But the desire for death does not diminish the passion of life, and the perfect guardian is in the world thinking about repairing people's hearts and their development. The desire to die is not an act of death; Rather, it is voluntary death and disconnection from this world and employment with the beloved until real death occurs and complete encounter is achieved in a world with greater capacity.
خلاصه ماشینی:
آرزوي مرگ از ديدگاه تفسيري ملاصدرا ناصر محمدي * چکيده صدرالمتألهين از طريق بررسي و تفسير اخلاق مدارانه آيات تمناي موت نشان داده است که محب کامل و صادق خدا به دلايلي چون ولايت کامله خدا و براي وصول به سعادت اخروي و هم نجات از دنياي دني و نيز به دليل عرفان و شناخت خدا، آرزومند مرگ است .
پس محب خدا بايد مشتاق مرگ باشد و نبايد سفر از موطن دنيا به سوي محل استقرار محبوب برايش سنگين باشد؛ لذا خداوند آرزوي مرگ و تمناي آن را يکي از علامت هاي محبت خدا و ولايت او را شرط صدق ادعا قرار داده است .
استعداد لقاي خدا با ترک همه محبوب ها است که در اين صورت از اولياي الهي ميشود و آرزوي مرگ ميکند (همو، ١٣٧٩، ج ٧: ٢٠١ و ١٣٨١ ب : ١٠٣).
از سويي لقاي خدا و ديدار محبوب براي عارف در همين دنيا هم با موت ارادي حاصل ميشود و لزوما با مرگ طبيعي حاصل نخواهد شد؛ بنابراين معناي آيات تمناي مرگ اين است که اگر صادقيد و واقعا اهل ولايت و محبت الهي هستيد، با تمناي موت اختياري، ادعاي خود را ثابت کنيد.
نتيجه گيري آرزوي مرگ ، اگرچه امري است واقع و بالفعل از انسان ها سر ميزند؛ اما ملاصدرا در آثار تفسيري خود از ارزش اخلاقي آن سخن گفته و به استناد آياتي از قرآن که درباره يهود نازل شده است ، تمناي موت را براي اولياي کامل ، علامت و نشانه محبت خدا ميداند.