چکیده:
صحیفه سجادیه کتابی کامل است که علاوهبر مسائل معنوی، به زندگی مادی افراد نیز اهمیت داده است. در این کتاب شریف گزارههای بسیاری در موضوع پیشرفت مادی و موانع آن منعکس شده است. آنچه مقاله حاضر به آن پرداخته، «موانع پیشرفت مادی از نگاه صحیفه سجادیه است. تاکنون تحقیقی در اینباره انجام نگرفته در حالی که نتایج این پژوهش نشانگر عمق نگاه و توجه اهلبیت^ به زندگی مادی افراد است. وجود موانع مادی و فراوانی آنها در معیشت مردم، همزمان با سعی انسان بر گسترش و ارتقاء زندگی، پرداختن به این موضوع را ضروری میکند. برطرف شدن این موانع میتواند موجب توسعه زندگی مادی انسان شده و بشریت را از فقر نجات دهد. با توجه به گزارههای موجود در این کتاب شریف، دوازده محور مرتبط با موانع پیشرفت مادی ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
نقمت خدا نبوده و گاهی چنین رویدادهایی در اثر تغییرات طبیعی رخ داده و موجب توقف پیشرفت جامعه است؛ لذا امام چهارم× از حوادث روزگار به خداوند پناه میبرد: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اکفِنَا حَدَّ نَوَائِبِ الزَّمَانِ.
امام سجاد× با اشاره به این افراد از نیت شوم، خدعه، آسیب زبانی، قلبی و چشمی و هر نیروی آنها به خدا پناه برده است: اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ مَنْ أَرَادَنِی بِسُوءٍ فَاصْرِفْهُ عَنِّی، وَ ادْحَرْ عَنِّی مَکرَهُ، وَ ادْرَأْ عَنِّی شَرَّهُ، وَ رُدَّ کیدَهُ فِی نَحْرِهِ.
امام سجاد× در صحیفه سجادیه به موضوع جور و جفا 1 اشاره کرده است و از آن به خداوند پناه میبرد: أَوْ أَنْ نَعْضُدَ ظَالِماً، أَوْ نَخْذُلَ مَلْهُوفاً، أَوْ نَرُومَ مَا لَیسَ لَنَا بِحَقٍّ، أَوْ نَقُولَ فِی الْعِلْمِ بِغَیرِ عِلْم.
5 «ظلم» موضوعی است که در صحیفه سجادیه به آن اشاره شده و بهعنوان مانع پیشرفت جامعه و افراد در حیطه مادی برشمرده میشود.
هراس از هر موجودی نامطلوب است و انسان حتی در برابر دشمن نیز نباید ترسی از خود بروز دهد؛ لذا باید از خدا بخواهد تا او را از هرچه مایه خوف است، محفوظ گرداند: برای مطالعه بیشتر در این موضوع مراجعه کنید به: الصحیفة السجادیة، ص42 و188.
چنین عملی در لسان صحیفه سجادیه نیز مذموم بوده، امام سجاد× از هرگونه اسرافی به خداوند پناه برده است: وَ نَعُوذُ بِک مِنْ تَنَاوُلِ الْإِسرَافِ.
صحیفه سجادیه به برخی «اخلاق ناپسند» که مانع در پیشرفت مادی افراد هستند نیز اشاره کرده و از آن به خدا پناه برده است.