چکیده:
هدف این مقاله بررسی نحوه مواجهه نظام نوپاتریمونیالیستی پهلوی با دو نهاد جدید برخاسته از تشکیل دولت مدرن در ایران یعنی ارتش و دیوانسالاری و تاثیر آن بر کارکرد این نهادها است. در تحلیل وبری از دولت، دولت سنتی ایران دولتی فرد مدار، مبتنی بر سلسله سالاری و سیطره مناسبات حامی پرورانه حاکم و دربار بود که تداوم خود را از طریق مجموعهای راهبردهای سیاسی مطابق با مناسبات پاتریمونیال تضمین میکرد. دولت شبه مدرن پهلوی، نخستین دولت متشکل در ایران بود که بر پایه بسط نهادهای بروکراتیک و ارتش مدرن پدیدار شد. با این حال ترکیب ویژگی نوپاتریمونیالیستی این دولت با ساختارهای مدرن وارداتی از غرب به تغییر ماهیت و کارکرد این ساختارها منجر شد. وجه مشخصه نوپاتریمونیالیسم این نظام، تلفیق ویژگیهایی پاتریمونیالیسم سنتی چون شخص محوری، سیطره مناسبات حامی پرورانه و شخصی سازی قدرت با نهادهای دولت مدرن است. براساس مباحث مطرح شده، این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی در صدد پاسخ به این پرسش است که نوپاتریمونیالیسم پهلوی چه تاثیری بر کارکرد نهاد ارتش و دیوانسالاری داشته است؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد، نوپاتریمونیالیسم پهلوی در فقدان طبقات مستقل و نیرومند بعنوان پایگاه اجتماعی و نیز ضعف مالکیت خصوصی بر نهادهای مدرن اثر گذاشته و آنها را قلب ماهیت کرده است. بدین معنا ترکیب ویژگیهای پادشاهی سنتی با وجهه نوپاتریمونیالیسم پهلوی در ساختار نهادهای مدرن آنها را از کارویژههای اصلی خود دور ساخت و به تضعیف قابلیتهای نهادهایی چون دیوانسالاری و ارتش انجامید.
namely the army and the bureaucracy, and its impact on the functioning of these institutions.In Weber's analysis of the state, the traditional Iranian state was an individualistic state, based on the hierarchy and domination of patronizing relations between the ruler and the court, which ensured its continuity through a set of political strategies in accordance with patrimonial relations.The quasi-modern Pahlavi government was the first organized government in Iran to emerge based on the expansion of bureaucratic institutions and the modern army.However, the combination of the Neopatrimonialism character of this state with modern structures imported from the West led to a change in the nature and function of these structures.The hallmark of Neopatrimonialism was the combination of features of traditional patrimonialism such as individualism, the dominance of patronizing relations, and the personalization of power with the institutions of the modern state. Based on the issues mentioned, this study, based on descriptive-analytical method, seeks to answer the question that what effect has Pahlavi neopatrimonialism had on the functioning of the military and bureaucracy? Findings show that Pahlavi neopatrimonialism has affected modern institutions in the absence of strong and independent classes as a social base as well as the weakness of private property and has made them the heart of nature. In this sense, the combination of the characteristics of the traditional monarchy with the neopatrimonialism of Pahlavi in the structure of modern institutions deprived them of their main functions and weakened the capabilities of institutions such as the bureaucracy and the army.
خلاصه ماشینی:
اطلاعات مقاله چکيده هدف اين مقاله بررسي نحوه مواجهه نظام نوپاتريمونياليستي پهلوي با دو نهاد جديد برخاسته از تشکيل دولت مدرن در ايران يعني ارتش و ديوانسالاري و تاثير آن بر کارکرد اين نهادها است .
وجه مشخصه نوپاتريمونياليسم اين نظام ، تلفيق ويژگي هايي پاتريمونياليسم سنتي چون شخص محوري ، سيطره مناسبات حامي پرورانه و شخصي سازي قدرت با نهادهاي دولت مدرن است .
براساس مباحث مطرح شده ، اين پژوهش با تکيه بر روش توصيفي - تحليلي در صدد پاسخ به اين پرسش است که نوپاتريمونياليسم پهلوي چه تاثيري بر کارکرد نهاد ارتش و ديوانسالاري داشته است ؟ يافته هاي پژوهش نشان مي دهد، نوپاتريمونياليسم پهلوي در فقدان طبقات مستقل و نيرومند بعنوان پايگاه اجتماعي و نيز ضعف مالکيت خصوصي بر نهادهاي مدرن اثر گذاشته و آنها را قلب ماهيت کرده است .
هدف اين مقاله بررسي نحوه مواجهه نظام نوپاتريمونياليستي پهلوي با دو نهاد جديد برخاسته از تشکيل دولت مدرن در ايران يعني ارتش و ديوانسالاري و تاثير آن بر کارکرد اين نهادها است .
ديوانسالاري در کارکرد مدرن خود؛ گسترش اقتدار دولت مرکزي بر مناطق پيرامون است ، اما در نظام نوپاتريمونيال از طريق دروني سازي مناسبات حامي پرورانه ، به ابزاري براي شاه و دربار بدل مي شود.
به همين جهت ، نوعي رابطه ميان قدرت سياسي و ارتش در ايران شکل گرفت که خاص نظام هاي سلطاني (نوپاتريمونيال ) است .