چکیده:
امروزه رهبران شرکت ها با وظیفه ی پویا و چالش بر انگیزی در زمینه استانداردهای اخلاقی و اجتماعی برای عملیات تجاری مسئولانه مواجه هستند مسئله اصلی این پژوهش «حسابداری (گزارشگری) مسئولیت اجتماعی شرکت ها چگونه میتواند در تحقق هر چه بیشتر شهروند شرکتی در حقوق شهروندی نقش داشته باشد؟» این پژوهش از نوع کاربردی و به روش توصیفی اجرا شده است و به روش مطالعات کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است . لذا هدف اصلی این پژوهش «بررسی و تبیین حسابداری (گزارشگری) مسئولیت اجتماعی شرکت ها در ایجاد نقش شهروند شرکتی (در ایفای حقوق شهروندی) در جامعه » میباشد. که متغیر مستقل «حسابداری مسئولیت اجتماعی شرکت ها» خواهد بود. برای تدوین این مسئولیت در حسابداری ما از مدل مفهومی کارول استفاده میشود: کارول (١٩٧٩) بین چهار نوع متفاوت از انواع مسئولیتهای اجتماعی شرکت تفاوت قائل میشود. مسئولیت اقتصادی، ١ عضو هیات علمی گروه حسابداری دانشگاه پیام نور ٢دانشجوی کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه پیام نور بهشهر مسئولیت قانونی، مسئولیت اخلاقی، مسئولیت بشردوستانه در این راستا حرکت به سمت شهروند شرکتی از نظر حقوق شهروندی مورد اهمیت میباشد. نتایج پژوهش نشان داد که با استناد به تعریف کارول از مسئولیت اجتماعی و همچنین مطالعاتی که از مسئولیت اجتماعی به عنوان سنجه شهروند شرکتی استفاده میکنند، چهار جنبه شهروندی برای آن میتوان تعریف نمود. این چهار بعد شهروند شرکتی نشان دهنده انتظارات جامعه از شرکت ها در عرصه های گوناگون فعالیتشان است . هر بعد شهروندی صرفا بخشی از کل مسئولیت شهروندی شرکت میباشد که در مجموع با هم نشان میدهند که جامعه چه انتظاراتی از شرکت دارد. بنابراین ابعاد چهارگانه مزبور در درک و فهم دلایل اقدامات شرکت و توجه آن به ملاحظات اخلاقی و اختیاری، سودمند خواهد بود و مسئولیت اجتماعی شرکت ها از جنبه سودآورانه به سمت بشردوستانه موردنظر جهانی میباشد
خلاصه ماشینی:
شهروند شرکتي، اصطلاح جامعي است که نخستين بار در حوزه مديريت مطرح شد و ريشه آن در پذيرش مسئوليت اجتماعي توسط شرکتهاي امريکايي دهه ١٩٨٠ ميباشد (آلتمن و ويداور کوهن ، ٢٠٠٠) شهروند شرکتي، يک مفهوم بنيادي است که به تدريج به ادبيات تجاري جهان راه يافت و نقطه عطف آن ، بيانيه مشترکي تحت عنوان "شهروند شرکتي جهاني -چالشي مديريتي براي مديران ارشد اجرايي و اعضاي هيات مديره "است که توسط مديران ارشد اجرايي سي و چهار شرکت از بزرگترين شرکتهاي بين المللي، در اجلاس جهاني اقتصاد سال ٢٠٠٢ در نيويورک، مطرح شد(اجلاس جهاني اقتصاد، ٢٠٠٢) مفهوم شهروند شرکتي، علاوه بر محيطهاي تجاري مورد توجه مراکز تحقيقاتي و دانشگاهي نيز قرار گرفته است (اندريوف و امکلنتوش ، ٢٠٠١) به گونه اي که در حال حاضر در دنيا، چندين مرکز تحقيقاتي -دانشگاهي از جمله دانشگاههاي بوستن در امريکا، وارويک در انگلستان و دياکن در استراليا، منحصرا به اين موضوع ميپردازند .
يکي از پيامدهاي اين رشد و توسعۀ صنعتي، ظهور پيوند اقتصاد با اخلاق و سياست و تأثير متقابل مسائل اقتصادي و اخلاقي و ارزش هاي اجتماعي بر يکديگر است (پاک مرام و رضا زاده ، ١٣٩٤) بدين ترتيب ، مديريت واحدهاي تجاري ديگر صرفا افزايش سود آوري با توليد کالا را تنها هدف خويش ندانسته بلکه موضوعات ديگر همچون پرداخت حقوق عادلانه به کارگران ، رعايت کيفيت و بهاي توليدات ، آلودگي محيط زيست و ساير مسائل اخلاقي، سياسي، نژادي و اجتماعي را نيز بايد رعايت کنند .