چکیده:
تمایل به حضور در اماکن مذهبی مختص گروه خاصی نبوده و همهی افراد جامعه متمایل به زیارت و بهره گرفتن از فضای معنوی این اماکن هستند. این تمایل به صورت روزافزون در گروههای مختلف اجتماعی گسترش یافته است. معلولین یکی از این گروهها هستند که به واسطهی محدودیتهایی که دارند کمتر فرصت حضور در مکانهای پرتراکم را پیدا میکنند. این مقاله با هدف شناسایی نیازهای مهم زائرین معلول جهت تشرف به حرم رضوی تدوین شده است. در تدوین این مقاله از رویکرد کیفی کمی بهره گرفته شده و با بررسی اسناد و مطالعات نظری و مصاحبه با خبرگان، و استفاده از روش تحلیل محتوا، شش بعد اصلی و 31 مولفه مورد نیاز زائرین معلول شناسایی شده و سپس با استفاده از روش نگاشتشناخت فازی، به بررسی روابط این عوامل و تعیین ابعاد پراهمیت پرداخته شده است. براساس این تحلیل، سهولت دسترسی و مناسبسازی، و توانبخشی سه بعد اصلی نیازهای زائرین معلول را تشکیل میدهند که برای هرکدام مولفههایی نیز جهت تدوین راهکارهای عملیاتی مشخص شده است.
The desire to attend religious places is not specific to a particular group and all members of society are inclined to visit and benefit from the spiritual atmosphere of these places. This tendency is increasingly spreading in different social groups. Disabled people are one of these groups who, due to their limitations, have less opportunity to attend crowded places. This article has been compiled with the aim of identifying the important needs of disabled pilgrims to visit the Razavi shrine. In compiling this article, a quantitative qualitative approach has been used and by examining documents and theoretical studies and interviewing experts, and using content analysis method, six main dimensions and 31 components required by disabled pilgrims have been identified and then using Fuzzy Cognitive Mapping method. , The relationship between these factors and the determination of important dimensions have been studied. According to this analysis, ease of access and adaptation, and rehabilitation are the three main dimensions of the needs of disabled pilgrims, for each of which components have been identified to develop operational solutions.
خلاصه ماشینی:
مقاله پژوهشي بررسي نيازهاي زائران معلول در اماکن مذهبي (مطالعۀ موردي : حرم مطهر رضوي ) دريافت : /۱۳۹۹/٤ پذيرش: ۱۳۹۹/۷/۲ مهديباصولي ۱،سعيدهدرخش ۲ چکيده تمايـل بـه حضـور در اماکـن مذهبـي مختـص گـروه خاصـي نبـوده و همـۀ افـراد جامعـه بـه زيـارت و بهـره گرفتـن از فضـاي معنـوي ايـن اماکـن تمايـل دارنـد.
بـر اسـاس ايـن تحليـل ، سـهولت دسترسـي و مناسب سـازي و توانبخشـي سـه بعـد اصلـي نيازهـاي زائـران معلـول را تشـکيل ميدهـد کـه بـراي هـر کــدام مولفه هايــي نيــز بــه منظــور تدويــن راهکارهــاي عملياتــي مشــخص شــده اســت .
ايـن مقالـه بـا هـدف بررسـي نيازهـاي زائـران معلـول در حـرم رضـوي کـه بـه عنـوان مهم تريـن جاذبـۀ مذهبـي کشـور ايـران شـناخته ميشـود، تدويـن شـده اسـت .
ســاختارگرايان راديــکال معلوليـت را بـه عنـوان فراينـد طـرد سـاختاري، اجتماعـي، اقتصادي و سياسـي تعريـف ميکنند کـه باعـث ميشـود فـرد معلـول از عرصه هـاي مختلـف زندگـي منـزوي شـود(صادقي فسـايي و فاطمينيــا،۱۳۹٤: ٥۸) دو رويکــرد اول جامعــه را داراي نظــم ميداننــد و نيازمنــد حفــظ وفــاق و دو رويکـرد بعـدي بـر ايـن باورنـد کـه جامعـه بـراي تعامـل بـا معلوليـت نيازمنـد اصـلاح و تغييـر اسـت .
پـس از آنکـه مـدل ذهنـي خبـرگان تعييـن و تحليل هـاي اوليـه در رابطه بـا آن انجـام گرفت ، ّ امـکان اسـتخراج نقشـه علـي ادغامـي نيازهـاي ضـروري و اساسـي زائـران معلـول در محـدودٔە حـرم مطهـر رضـوي بررسـي شـد کـه ايـن امـر طـي مراحـل زيـر صـورت گرفـت : • بررســي رابطــه بيــن ويژگيهــاي شــخصي خبرگان(ســن ، جنســيت ، ســابقه کار، ميــزان ّ تحصيــلات ، نــوع ســازمان) و شــاخص هاي پيچيدگــي و قلمــرو نقشــه علــي آنهــا.