چکیده:
شیخ محب الله مبارز، پیر اله آبادی از عرفای هندی قرن یازدهم هجری است که بسیار تحت تاثیر عرفان و نظریه وحدت وجود ابن عربی، عارف بزرگ قرن ششم هجری بوده است. وی بر کتاب «فصوص الحکم» ابن عربی شروحی مفصل و جامع به زبان های فارسی و عربی نگاشته است. شرح فصوص الحکم فارسی وی، کتابی است ارزشمند که در آن سعی وافری در حل ابهامات و غموض فصوص الحکم شده است. این کتاب که به صورت نسخه خطی است، پیش از این به صورت علمی تصحیح نشده و به چاپ نرسیده است. از ویژگی های این شرح، استفاده از برخی ترکیبات و لغات مهجور در دوره رشد و اعتلای زبان فارسی در شبه قاره است. در این پژوهش، ضمن معرفی اله آبادی و آثارش، لغات و ترکیبات لغوی مهجور مورد استفاده در این کتاب از حیث ریشه و قواعد دستوری مورد توجه قرار گرفته و با ذکر شواهد، اهمیت آنها تشریح گردیده است.
Sheikh Mohebullah Mobarez, Pir Al-Ahabadi, is one of the Indian mystics of the 11th century AH, who has been greatly influenced by mysticism and the theory of the unity of existence of Ibn Arabi, the great mystic of the sixth century AH. He has written detailed and comprehensive explanations of Ibn Arabi's book "Fusus al-Hikam" in Persian and Arabic. The description of his Persian Fusus al-Hikam is a valuable book in which a great effort has been made to solve the ambiguities and difficulties of Fusus al-Hikam. This book, which is a Manuscript, has not been scientifically adapted and corrected before and not printed. One of the characteristics of this work is usage of some abandoned compounds and words in the period of growth and promotion of Persian language in the subcontinent. In this research, while introducing Alahabadi and his works, the abandoned words and phrases used in this book have been considered in terms of roots and grammatical rules, and their importance has been explained by mentioning the instances.
خلاصه ماشینی:
معرفي «شرح فصوصالحکم محب الله اله آبادي» و بررسي واژه هاي مهجور فارسي آن * ياسر حجتي نجف آبادي ** مهرداد چترائي *** محبوبه خراساني چکيده شيخ محب الله مبارز، پير اله آبادي از عرفاي هندي قرن يـازدهم هجـري اسـت کـه بسيار تحت تأثير عرفان و نظريۀ وحدت وجود ابن عربي ، عارف بـزرگ قـرن ششـم هجري بوده است .
معرفي نسخه ها در تصحيح شرح فصوصالحکم اله آبادي از ٩ نسخه از کتابخانه هـاي مجلـس ، ملـي و آستان قدس رضوي استفاده شده است که به دليل عدم گنجايش اين مقاله براي معرفي کامل همۀ آنها، فقط نسخۀ اساس معرفي مي شود.
و سپس از قول فردوسي ، اسدي و مولوي به ترتيب ابيات زير را شاهد آورده است : - بدو گفت هر چــون که مـي بنگــــرم بــــه پادافـــره بـد نـه انــدرخــــورم - زن ارچه دلير اســـت و بـا زوردســت همان نيم مرد است هر چون کـه هسـت - چون تو جزو عالمــي هـر چـون بـوي کـــل را بـر وصف خـــود بينـي غــوي اله آبادي نيز از اين حرف ربط مرکب در شرح فصوص استفاده کرده است ؛ چنـان کـه موارد استفاده از اين حرف به شکل زير است : - يعني هر چون که باشد وقوع شي ء در دنيا [B٨].
اله آبادي سه بار در شرح فصوص از اين ترکيب بدين گونه استفاده کرده است : - و گفتند در خودها که نگذاريد شما بـه گفتـۀ نـوح معبـودان خـود را [A٩٥].