چکیده:
با توجه به اینکه دریافت مبلغی تحت عنوان پذیره در املاک موقوفه توسط متولیان رایج شده، موضوع اصلی این است که این مبلغ بر چه مبنای فقهی و حقوقی توجیهپذیر است و چه وضعیتی دارد؟ در این مقاله که به روش توصیفی و تحلیلی، ابتدا پذیره توصیف شده و سپس بر اساس هدف واقف و منافع موقوفعلیهم تحلیل گردیده است، ثابت شد که دریافت پذیره، اگر مطابق با هدف واقف و منفعت موقوفعلیهم باشد، شرعی و قانونی است که در این حالت همانند عین موقوفه باید به نفع تمام موقوفعلیهم هزینه شود. از نظر کارکرد، پرداخت پذیره از سوی مستأجران املاک موقوفه، در حکم عوض تصرفات در عین موقوفه محسوب میشود؛ به این دلیل که مستأجران با پرداخت پذیره، محق در احداث بنا یا مستحدثات در زمین وقفی میشوند.
Considering that receiving a sum under the title of underwriting in endowment properties has become common by the trustees, the main issue is on what jurisprudential and legal basis this amount can be justified and what is its status? In this article, which first described the underwriting in a descriptive and analytical method and then analyzed it based on the purpose of the donor (founder of an endowment) and the benefits of the beneficiaries, it was proved that receiving the underwriting, if it is in accordance with the purpose of the donor (founder of an endowment) and the benefit of the beneficiaries, is legal and lawful that in this situation, like the endowed object, must be spent for the benefit of the whole beneficiaries. In terms of function, the payment of the dowry by the tenants of the endowment property is considered as a consideration (replacement) for the possession in the object of endowment, because the tenants are entitled to the construction of the building on the endowment land by paying the underwriting.
خلاصه ماشینی:
تحلیل حقوقی ـ فقهی پذیرهدر اجاره زمین وقفی( ( علیرضا باریکلو ( هادی کریمی چکیده با توجه به اینکه دریافت مبلغی تحت عنوان پذیره در املاک موقوفه توسط متولیان رایج شده، موضوع اصلی این است که این مبلغ بر چه مبنای فقهی و حقوقی توجیهپذیر است و چه وضعیتی دارد؟ در این مقاله که به روش توصیفی و تحلیلی، ابتدا پذیره توصیف شده و سپس بر اساس هدف واقف و منافع موقوفعلیهم تحلیل گردیده است، ثابت شد که دریافت پذیره، اگر مطابق با هدف واقف و منفعت موقوفعلیهم باشد، شرعی و قانونی است که در این حالت همانند عین موقوفه باید به نفع تمام موقوفعلیهم هزینه شود.
بنابراین از لحاظ حقوقی قابل بررسی است که پذیره چه ماهیتی دارد و مبنای مشروعیت اخذ آن چیست؟ آیا اخذ این مبالغ سنگین از متصرفان و بهرهبرداران با ساختار و اقتضای حقوقی وقف منطبق میباشد؟ وضعیت پذیره دریافتشده چگونه است؟ اگر منافع عین موقوفه محسوب شود، متعلق به موقوفعلیهم حاضر در زمان انعقاد قرارداد میباشد؛ اما اگر در حکم عوض تصرف در عین موقوفه است، همانند حبس، متعلق حق تمام موقوفعلیهم قرار میگیرد.
وضعیت پذیرۀ دریافتشده، هرچند بر اساس برخی مقررات قانونی، مانند ماده 13 قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه و ماده 10 آییننامۀ نحوه و ترتیب وصول پذیره، ظاهر در درآمد است، ولی این دیدگاه با واقعیت پذیره مطابقت ندارد؛ چون در واقع، پذیره در قبال مدت طولانی تصرف عین موقوفه پرداخت میشود و با توجه به اینکه حداقل مبلغ پذیره باید 30٪ قیمت روز ملک باشد که در بعضی از موارد تا مرز 100٪ قیمتِ زمین اوقافی از متصرف به عنوان پذیره دریافت میشود، نمیتوان آن را درآمد و منافع حاصله توصیف کرد.