چکیده:
یکی از نهادهای رایج در نظامهای حقوقی کامنلا بهویژه امریکا، حقالوکاله مشروط و احتمالی است. در این نوع حقالوکالهها، پرداخت حقالوکاله مشروط به نتیجه دعواست؛ به نحوی که در صورت شکست در دعوا حقالوکالهای به وکیل تعلق نخواهد گرفت و در صورت پیروزی در دعوا، چند برابر تعرفه حقالوکاله و یا درصدی از محکومبه، به او تعلق خواهد گرفت. در برخی نظامهای حقوقی با وجود پذیرش این توافقها، در جهت انطباق آن با نظام حقوقی خود، محدودیتهایی ایجاد کردهاند که سبب تفاوت آن و میزان کاربرد و اهمیت حقالوکاله مشروط در مقایسه با امریکا شده است. در برخی نظامها نیز نهادهایی با کارکرد مشابه این نوع حقالوکالهها پیشبینی شده است. در حقوق ایران علیرغم اصل آزادی قراردادها، مطابق ماده 80 نظامنامه قانون وکالت، نوعی از حقالوکالههای مشروط که حقالوکاله بخشی از مدعیبه باشد، با ممنوعیت قانونی مواجه است. در این مقاله با هدف معرفی این نهاد در حقوق ایران و با بررسی مزایا و معایب این نوع حقالوکالهها در نظام حقوقی امریکا درصدد پاسخ به این سؤال خواهیم بود که آیا با توجه به مقررات موجود امکان پذیرش حقالوکالههای مشروط در حقوق ایران وجود دارد و بر فرض پذیرش، چه فایدهای بر آن مترتب خواهد بود؟ به نظر میرسد با توجه به محدودیت مندرج در نظامنامه قانون وکالت، پذیرش سایر حقالوکالههای مشروط در حقوق ایران با ممنوعیت قانونی مواجه نباشد و آثار مثبت پذیرش این نوع حقالوکالهها در نظام حقوقی امریکا میتواند برخی موانع اقامه دعوا ازجمله هزینههای مربوط به حقالوکاله وکیل را در حقوق ایران مرتفع کند.
Contingency fee is one of the common institutions of common law legal system particularly in the united state. In this type of fees, the payment of fee is conditional to the results of lawsuit. So if the lawsuit fails, no fee would be paid to the lawyer and if the lawsuit is successful, more than usual amount or a pecent of condemned amount will be paid. Despite accepting theses agreement in some legal systems, there are some limitations in order to make conformity with their own legal system which make different, the importance and functions of it in compare with the U.S. In some legal systems, other institutions with the same function are predicted too. In Iran legal system, despite of freedom of contract, according to article 80 of the law of attorney regulations, a type of contingency fees which is a part of a demand are prohibited. This paper with a comparative attitude and with insisting on U.S legal system and clarifiying the conditional and contingency fees and its advantages and disadvantages, defend the accepting of it in Iran legal system.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله با هدف معرفی این نهاد در حقـوق ایـران و بـا بررسـی مزایا و معایب این نوع حق الوکاله ها در نظام حقوقی امریکا درصدد پاسخ بـه ایـن سؤال خواهیم بود که آیا با توجه به مقررات موجود امکان پذیرش حق الوکاله های مشروط در حقوق ایران وجود دارد و بر فرض پذیرش ، چه فایده ای بر آن مترتب خواهد بود؟ به نظر میرسد با توجـه بـه محـدودیت منـدرج در نظامنامـه قـانون وکالت ، پذیرش سایر حق الوکاله های مشروط در حقوق ایران با ممنوعیـت قـانونی –––––––––––––––––––––––––––––––– استادیار گروه حقوق ، دانشگاه مراغه ، مراغه ، ایران (نویسنده مسئول ) دانش آموخته رشته حقوق ، دانشگاه مراغه ، مراغه ، ایران تاریخ دریافت : ١٣٩٨/٠٥/٠٣ تاریخ پذیرش :١٣٩٩/٠٤/٠٣ مواجه نباشد و آثار مثبت پذیرش این نوع حق الوکاله هـا در نظـام حقـوقی امریکـا میتواند برخی موانع اقامه دعوا ازجمله هزینه های مربوط به حق الوکاله وکیل را در حقوق ایران مرتفع کند.
(Engstrom,2014:432) هم چنین به لحاظ ویژگی خاص این نوع حق الوکاله هـا کـه در ابتـدای امـر مبلغـی پرداخت نشده ، به مسئله عزل وکیل نیز در نظام حقوقی امریکا توجه شده اسـت ، زیـرا طبیعی است که در صورت امکان عزل از طرف موکل در نیمه کار، وکیل متضرر خواهد شد.
نتیجه گیری عدم توانایی پرداخت حق الوکاله وکیل به عنوان یکی از موانع اقامه دعوا محسـوب میشود و تلاش برای رفع این مانع همواره مورد توجه نظام های حقوقی مختلـف قـرار گرفته است .