چکیده:
این پژوهش در صدد ارایه انواع سیره و حیطههایی که در آنها در راستای حکم شرعی و روشن شدن آن دخالت میکند، است. سیره به طور عمده در سه ساحت تحدید موضوع حکم شرعی و فهم مراد شارع از کلمات صدوری از او و کشف حکم شرعی از راه رفتارهای مردم و سلوک آنها دخالت دارد. این نوشته، تسامح و مقامهای تسامح در سیره را روشن کرده و با اشاره به اینکه تسامح در مقابل دقت عقلی و فلسفی است بیان میدارد که این نوع تسامح در دو حیطه اول امکان ندارد ولی در حیطه سوم امکان دارد که البته در آن هنگام اصلا نمیتواند شرائط اصلی سیره برای کاشفیت یعنی اتصال به معصوم را داشته باشد.
خلاصه ماشینی:
این بحث تسامح و چگونگی جریان آن در سیره و روشهای آن مصنف را بر آن داشت که به تحقیقی اجمالی حول این قضیه انجام داده و تتبعی مختصر در کتب مرتبط انجام دهد هر چند که ریشههای بحث را در کتب قدما میتوان پیدا کرد اما نکتهای که بحث را پیش ببرد شاید نتوان به دست آورد بنابراین در این ره آورد شاید بهترین کتابی که در این زمینه و مسائلی پیرامون این موضوع بحث نموده است کتاب فقه و عرف استاد بزرگوار حجت الاسلام والمسلمین علیدوست است که به صورت مفصل به این امر پرداختهاند و ما علاوه بر رجوع به این کتاب به عنوان یک کتاب محوری در این نوشته به منابع دیگر ی هم رجوع شده و از آنها بهره برده است امید است که این اثر بتواند پایهای باشد برای افرادی که در این مسائل علاقمند به تتبع و فعالیت علمیهستند.
قال: أُوتِی فلانٌ فِقْهاً فی الدین؛ أی: فَهْماً فیه 2 » به همین معنا بعضی آیات قرآن را تفسیر و تأویل کردهاند مثلاً مانند آیه «و لکن لایفقهون تسبیحهم» در مجمع البحرین به همین معنا عنوان شده است هرچند بعضی فقه را به معنای علم ناشی از دقت وتامل گرفته اند اما در هر صورت این لفظ با استفاده از لغت بر همه مفاهیم دینی و غیر دینی میتواند اطلاق شود و اختصاصی به حصه خاصی از معارف دینی ندارد اما به مرور زمان این لغت نقل به معنای اخصی در بین فقها صورت گرفت که تقریباً تمامیکتب اصولی به آن اشاره کردهاند برای مثال کتاب القاموس المبین بیان داشته است که «الفقه: هو العلم بالأحكام الشرعیة العملیة المكتسب من أدلتها التفصیلیة 3 .