چکیده:
تخیل، از بنیادیترین عناصر زیبایی شناسی در شعرفارسی است و زمانی که با نگرش و جهان بینی شاعر همراه میشودو در قالب آرایه های بلاغی خاص نمود مییابد، بر پویایی و وتحرک آن میافزاید. از ویژگیهای شعر حافظ که با جهانبینی شاعر ارتباطی مستقیم دارد تصویرآفرینیهای زیباییست که با نگاه نافذ خود در خلق مضامین شعری در قالب آرایه تشخیص و تشبیه از آن بهره میبرد. حافظ در این امر از پدیدههای طبیعی همچون گلها و گیاهان در ترسیم تصاویر ذهنیش استفاده میکند و صورخیالهای زیبایی با بلاغت خاص میآفریندتا مهارت و نوآوریهای خویش را به نمایش بگذارد. نگارنده در این نوشته برآن است تا بر اساس عنصر تشخیص که در بیشتر بیتهای شعری حافظ با تشبیه همراه آمده، نگرش شاعر بزرگ ادب فارسی، حافظ، را در ایجاد مفاهیم ذهنیش به این پدیده های طبیعی دریابد و با بررسی این آرایههای ادبی، به لایههای شعریش دست یابد و گلها و گیاهان که نمادی از وجود انسانند و صفتها و اعمال و رفتار انسانی پذیرفتهاند در شعر وی بازنماییم و به این نتیجه دست یابیم که حافظ با مهارت و خلاقیت وصف نشدنی خویش، هر کدام از ویژگیهای انسانی را به گلی یا گیاهی نسبت داده و به گونهای بدیع آفریده که گویی این ذهنیت از گلها و گیاهان ویژه خود حافظ و به نام او در ادب فارسی ثبت شده است.
Aesthetic imagination of the fundamental elements of Persian poetry, and when it comes to attitude and outlook poet, and will be in the form of special literature, the adds dynamism. The characteristics of poetry Hafez with the poet's worldview linked to Beautiful mental imagery.With his penetrating gaze on creating themes with simil and Personification,Plants and flowers used in drawing mental pictures and Svrkhyalhay creates beauty with particular eloquence In this article we are going,Based on the detection element, Most of his poems that come along with simile Attitude of the poet in the creation of mental concepts to understand natural phenomen, and by examining the literary arrays to achieve his poetic layers Plants and flowers, a symbol of human existence thatshow human traits and actions adopted In his poems Baznmayym
خلاصه ماشینی:
»(حافظ و پیدا و پنهان زندگی، رستگار فسایی:ص ٣٠٦)سریان طبیعت بویژه گلها و گیاهان در شعر حافظ از خصایص عمده شعر اوست و افکار و معانی بلند پایه شعرش را تحت الشعاع قرار میدهدطبیعت در بیش از نود در صد از غزلهای حافظ جلوه گر است که در این میان بیش از صد غزل از دیوان حافظ به گلها و گیاهانی تعلق دارد که در قالب صنعت تشخیص ظاهر شده اند- در قسمت بعد تعداد غزلها و نمونه های آن توجه خواهدشد- حیرت و شگفتی اینگونه ازاشعارش آنجاست که حافظ ساده و روان برای مقاصد عارفانه و عاشقانه و هر اندیشۀ دیگری از آنها سود میجوید وبسیاری از صفات انسانی راچه از جنبۀ شباهت انسانی به طبیعت و چه از جنبۀ صفات و افعال آدمی به طبیعت آشکار میسازد.
حافظ : غزل ٤٣) آهنگ رحلت ساز کردن ، از افعال آدمی به گل نسبت داده است هدف حافظ از به نظم آوردن این آرایه ادبی، این اســت که دنیا و تعلقاتش زودگذرســت یا به تعبیر باارزشــتر دیگر،جلوه های جمال خداوندی زودگذرســت و اگر درنیابیداز شــما دور خواهد شــد و به همین علت بلبل راکه نمادی از وجود خود یا دیگر انسانهاست ، به افغان کشاندهتا شدت تأسف خود را بیان دارد.