چکیده:
از آنجا که الگوهای مصرف نشانگری برای تعریف ارزش ها، نگرش ها، رفتارهای افراد و تبیین موقعیت های متعاقب آن هستند و اهمیت شان برای تحلیل های اجتماعی روز به روز افزایش می یابد، پس می تواند نقش بسزایی در تعیین ارزیابی های فرد از زندگی خود (رفاه ذهنی ) نیز داشته باشند. در این پژوهش سعی شده است علاوه بر بررسی نقش و اهمیت انواع الگوهای مصرف و رفاه ذهنی به بررسی رابطه این دو مفهوم نیز پرداخته شود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی ساکنان بالای ۱۵ سال شهر تهران تشکیل می دهند. باتوجه به بزرگ بودن جامعه آماری و اینکه جامعه مورد بررسی از با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و به صورت تصادفی ۴۰۰ نفر به عنوان حجم نمونه از بین این افراد انتخاب گردید. با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه به گردآوری داده ها پرداخته شده است . توصیف و تحلیل داده ها نیز بر اساس نرم افزار spss انجام و نتایج زیر حاصل گردید: ۹۲/۳ درصد افرادی که دارای الگوی مصرف سنتی بودند، دارای رفاه ذهنی پایین ؛۸۸/۸ درصد افرادی که دارای الگوی مصرف ترکیبی بودند، دارای رفاه ذهنی متوسط و۸۹ درصد افرادی که دارای الگوی مصرف مدرن بودند، رفاه ذهنی بالایی را داشته اند. در مجموع متغیرهای مستقل اوقات فراغت توانسته اند ۱۹/۹ درصد از واریانس متغیر رفاه ذهنی را تبیین نمایند. در واقع بررسی ، شناخت و تغییر الگوهای مصرف افراد، می تواند در پیش بینی و تغییر در میزان رفاه ذهنی این افراد موثر واقع شود.
خلاصه ماشینی:
"جدول شماره ۱:نتایج آزمون کرانباخ حاصل از پرسشنامه متغیر آلفای کرانباخ متغیر آلفای کرانباخ رفاه ذهنی ۰/۷۹۰ مقایسه نسبی ۰/۸۱۳ شادکامی ۰/۸۴۳ رهایی ۰/۸۲۵ تأمین ۰/۷۵۸ مدیریت بدن ۰/۸۲۶ ترجیحات ۰/۷۱۱ کالاهای فرهنگی ۰/۸۸۳ استحقاق ۰/۸۷۲ اوقات فراغت ۰/۹۰۵ نیاز ۰/۹۲۰ تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها الگوی مصرف مصرف در معنای کلی شامل همه انواع فعالیت های غیرکاری و غیرتولیدی است و به فرآیندی اشاره دارد که در آن ، کالاهای مادی و خدمات برای ارضای نیازها به کار گرفته می شوند.
جدولشماره ۲: توزیع فراوانی درصدی متغیرهای الگوی مصرف و شاخص های رفاه ذهنی شاخص ها پایین متوسط بالا مدیریت بدن ۳۶ ۵۷/۷ ۶/۳ کالاهای فرهنگی ۳/۸ ۶۴/۴ ۳۱/۶ گذران اوقات فراغت ۴/۱ ۸۶ ۹/۹ احساس استحقاق ۴ ۸۵ ۱۱ احساس محرومیت ۴۴ ۴۷ ۹ شادکامی ۵ ۸۵ ۱۰ دستیابی به ترجیحات ۵۳ ۴۱ ۷ ارضای نیاز ۳۳ ۶۶ ۰/۸ احساس رهایی ۳/۲ ۵۹ ۳۷/۸ احساس امنیت ۳۹ ۵۴ ۷ نظرات جامعه آماری در مورد متغیرهای الگوی مصرف حاکی از آنست که اکثریت جامعه آماری در هر سه شاخص سنتی ،ترکیبی و مدرن در سطح متوسطی قرار دارند که این امر میزان گرایش افراد را به استفاده از الگوی مصرف ترکیبی نشان می دهد.
بحث با توجه به مباحث مطرح شده و یافته های میدانی به دست آمده ، الگوهای مصرف سنتی ، ترکیبی و مدرن که با استفاده از سه متغیر مدیریت بدن ، کالاهای فرهنگی و اوقات فراغت از هم تمیز داده شدند، با میزان رفاه ذهنی افراد مرتبط هستند."