چکیده:
زمینه و هدف : توسعه نفوس انسانی در صدر غایات زندگی است و در تمامی جوامع ، جایگاهی رفیع را به خود اختصاص داده است ، بنابر این ضرورت ، ناباروری مساله ای است که مسبب بروز مباحث جدیدی در علوم پزشکی و غیر پزشکی شده که به تبع آن ، مسائل فقهی و حقوقی خاصی را در جوامع انسانی از جمله جامعه کنونی ایران برانگیخته است . در این تحقیق برآنیم تا مبانی فقهی و حقوقی اقسام باروری های پزشکی، به ویژه مبانی جواز آن میان زوجین و منع پذیرش آن بین بیگانگان را مورد تامل قرار دهیم . روش : روش کتابخانه ای و اسنادی، با رویکرد تحلیلی ـ توصیفی و استنتاجی است . یافته ها: نکات حائز اهمیت آن است که با شناخت و درک درست از روح احکام و قوانین اسلامی، به خوبی میتوان به نیازهای متنوع اشخاص پاسخ داد و نیز آنکه در بحث مزبور، غالب فقها باروری های پزشکی بین زوجین را پذیرفته و در عین حال قائل به پذیرش آن در میان بیگانگان نیستند. بحث و نتیجه گیری: با این توصیف ، نتیجه این پژوهش آن است که مواردی همچون پاسخگویی به نیاز فطری و حس غریزی انسان به داشتن فرزند، کاهش عسر و حرج خانواده ها و مشکلات اجتماع ، مصالح به کارگیری این روش ها به ویژه بین زوجین هستند و مبانیای همچون مبارزه با روند طبیعی خلقت انسان ، نابودی بنیان خانواده (مهم ترین واحد جامعه )، نادیده گرفتن اصولی همچون اصل کرامت ، اصل عدالت و قاعده لاضرر و... اصلیترین مبانی مخالفت اندیشمندان مسلمان در پذیرش روش های باروری های پزشکی میان بیگانگان میباشند.
خلاصه ماشینی:
"اصل حاکمیت اراده و اصل آزادی قراردادها ـ مبنای ماده ١٠ قانون مدنی ـ عقد قرارداد و تنظیم شرایط آن را به عهده متعاقدین گذاشته است ، ولی در مواردی استثنایی برای تأمین مصلحت اجتماع و رعایت اصول عدالت ، آزادی اراده محدود خواهد شد و محدودکننده این آزادی، قوانین نظم عمومی و به عبارتی دیگر قوانین امری هستند (٤٩)، لذا آزادی افراد در برخی روش های باروری پزشکی همچون ، اهدای گامت و جنین ، تا حدی مغایر با قوانین مربوط به نظم عمومی و اخلاق حسنه است ، زیرا موافقت با این شیوه باروری، سبب نابودی خانواده و ماشینیشدن روابط عاطفی انسان ها میشود و تمام ارتباط بین والدین و فرزندان را تابع فعل و انفعالات شیمیایی نطفه ها میسازد (٥٠).
در خصوص به کارگیری روش رحم جایگزین و مادر جانشین نیز اشاره شد که اصول کرامت و عدالت و همچنین اخلاق حسنه و نظم عمومی جامعه در پرتو به کارگیری آن ، به خطر میافتد، لذا با توجه به نقش توالد و تناسل در بقای جوامع و تأکید ادیان الهی، به ویژه دین مبین اسلام ، بر ازدواج و زندگی زناشویی و طلب فرزند از راه طبیعی، ضروری است در مقابل بروز شیوه های جدید تولید نسل و خروج از مسیر طبیعی، اغراض اصلی و مهم شریعت را ترجیح دهیم و در نهایت بایستی اشاره کنیم عدم تنظیم روابط مذکور بر اساس شرع مقدس اسلام موجب غلبه احساسات و عواطف و سودجویی خواهد شد و تزلزل بنیان خانواده و جامعه را به دنبال خواهد داشت .
Assisted Reproductive Methods in Islamic Law. Proceeding of Gamete and Embryo Donation in the Treatment of Infertility."