چکیده:
توانمندی راهی برای دیدهشدن زنان، همچون اعضای برابر جامعه، است که درعینحال میتواند نقش مهمی در توسعۀ جوامع ایفا کند. بر همین اساس، بررسی توانمندی زنان و عوامل مؤثر بر آن مورد توجه بسیاری از جامعهشناسان قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطة شکاف دیجیتالی و توانمندی زنان شهر شیراز است. توانمندی زنان با مؤلفههای دسترسی و کنترل بر منابع، مشارکت در تصمیمگیری، آگاهی جنسیتی، تحرک، و امنیت بررسی شد. متغیرهای مستقلی که در این پژوهش بررسی شدند نیز عبارتاند از: طبقة اجتماعی، تحصیلات پاسخگو، تحصیلات همسر، شکاف فناوری، شکاف سواد اطلاعاتی، و شکاف دسترسی به اطلاعات. برای این پژوهش، نمونهای به حجم 600 نفر با روش نمونهگیری لین و با شیوة نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای انتخاب شد. اطلاعات مورد نیاز با تکنیک پیمایش و ابزار پرسشنامه، از بین زنان 15ـ54 سالة شهر شیراز جمعآوری شد. نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای طبقۀ اجتماعی، تحصیلات پاسخگو و همسر، شکاف فناوری، شکاف سواد اطلاعاتی، و دسترسی به اطلاعات با توانمندی زنان رابطة معناداری دارند. نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیره نشان داد که به ترتیب متغیرهای شکاف سواد اطلاعاتی و تحصیلات زیر دیپلم حدود 27درصد از تغییرات متغیر توانمندی زنان را تبیین کردهاند.
خلاصه ماشینی:
سنجش رابطۀ شکاف دیجیتالی و توانمندی زنان شهر شیراز بیژن خواجه نوری ١، مریم کریمی ٢*، سعید کشاورزی 3 چکیده توانمندی راهی برای دیده شدن زنان ، همچون اعضای برابر جامعه ، است که درعین حال میتوانـد نقـش مهمـی در توسعۀ جوامع ایفا کند.
نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای طبقۀ اجتماعی، تحصیلات پاسخگو و همسر، شکاف فناوری، شکاف سواد اطلاعاتی، و دسترسی به اطلاعات با توانمندی زنان رابطۀ معناداری دارند.
Information Technology (IT) مستقیمی با توسعۀ اقتصادی و اجتماعی دارد، پس باید این اطمینان حاصل شـود کـه زنـان در کشورهای در حـال توسـعه اهمیـت فنـاوریهـای مـذکور را درک و از آن اسـتفاده مـیکننـد [١٣،ص ٤٣].
به رغم این بحث فناوری اطلاعات و ارتباطات برای کشورهای توسـعه یافتـه از سـوی بسـیاری از آژانس ها تأیید شده و به صورت برنامه های توسعه ای به کار رفته اسـت ؛ درواقـع کمبـود نفـوذ و اشاعۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات (با توجه به مفهوم شکاف دیجیتالی) به خودی خود به منزلـۀ یک مشکل در نظر گرفته میشود.
آنچه برتو در ابعاد شکاف دیجیتـالی مطـرح کـرده اسـت (فنـاوری، اقتصـادی، سـواد اطلاعـاتی، ارتباطات ، دسترسی به اطلاعات )، به خوبی مشخص میکند که بروز یک فناوری موجب میشود که به لحاظ اجتماعی تفاوت های کلی بین افراد ایجاد کند.
همچنین بـراسـاس آزمـون F بـا سـطح معناداری ٠/٠٠٠= Sig، این نتیجه حاصل میشود که با ٩٩درصـد اطمینـان تفـاوت معنـاداری بین تحصیلات و توانمندی زنان وجود دارد.
براساس نتایج تحقیق ، متغیر شکاف فناوری (یکی از ابعاد سه گانۀ شـکاف دیجیتـالی) دارای رابطۀ معناداری با توانمندی زنان است .