چکیده:
رسالت حقوق مسئولیت مدنی، حمایت از زیاندیده و جبران خسارات وارده است. اما در برخی مواقع، زیاندیده عامل زیان نیز میباشد. بیمار مبتلا به بیماری واگیردار، نمونه زیاندیدهای است که در صورت انتقال بیماری خود و آسیب به دیگران میباید خسارات وارده را جبران نماید. از این رو، حقوق به این گونه بیماران هنگامی که به بیماری خود آگاهاند، تکالیف متعددی تحمیل مینماید. تعهد به ایمنی اشخاص دیگر و اجتناب از اضرار به آنها، اعلام بیماری به اشخاص مرتبط با بیمار و انجام اقدامات احتیاطی از سوی بیمار از جمله تکالیف مزبور است. حمایت از سلامت انسانها به حدی مهم است که گاه مسئولیت انتقال بیماری گریبانگیر مادران و انسانهای نیکوکار نیز میشود. برای مثال، اهمال مادر در انجام آزمایشات بارداری و تزریق واکسنهای مورد نیاز قبل از بارداری، از موجبات مسئولیت اوست. همچنین اهدای خون توسط بیمار مطّلع از بیماری واگیردار خود، مسئولیت اهداکننده را به همراه دارد و انگیزه احسان، سبب مصونیت او نمیشود. از سوی دیگر مسئولیت ناشی از انتقال بیماری تنها مخصوص بیماران مطّلع از بیماری خود نبوده و بیماران ناآگاه را نیز شامل میشود. از این رو مسئولیت بیماران اخیر را میتوان با مبانی اتلاف و تسبیب ثابت نمود.
The goal of civil liability is to protect the injured persons and compensates all loss. But in some cases، the injured person is also the one who causes damage himself. An ill person with contagious disease is a sample of injured ones who should compensate the loss if he transmits his illness and damages others. For this، the law determines duties for theses ill people who are aware of their illnesses. Some of the mentioned duties are care for the safety of others and preventing from others losses، announcing the disease to whom are related to him and carrying out the cautious affairs to avoid dangers. The protection of human safety is as important that sometimes the responsibility of transmitting diseases are being involved the generous persons and mothers. For instance، carelessness of mothers to do pregnancy tests and injecting the necessary vaccines before pregnancy causes responsibility for them. Blood donation by someone with contagious disease who is aware of his disease is accompanied the responsibility of the donor and the intention of charity does not make him be protected. From the other side، the responsibility that originates from transmitting diseases is not included ones who are aware of their diseases but those who are not aware. Therefore the responsibility of unaware ill persons can be proved by the principles of damaging and causation.
خلاصه ماشینی:
"اما آیا با توجه به قواعد مسئولیت مدنی میتوان در صورت انتقال بیماری مسری، بیمار منتقلکننده را مسئول دانست؟ در پاسخ گفته میشود که برای تحقق مسئولیت مدنی به نصوص قانونی نیازی نیست بلکه برای تعیین مصادیق خطا و تقصیر، همین اندازه که فعل یا ترک فعل منجر به ورود خسارت به دیگری شود و این خسارت در نظر عرف نامتعارف جلوه کند، کافی است؛ خواه فعل یا ترک فعل مزبور مورد نهی قانون قرار گرفته باشد و خواه ناشی از نهی قانونی نباشد (همان: 1/241).
در تأیید این نظر، قوانین و مقرراتی نیز موجود است؛ برای مثال مادۀ 10 قانون طرز جلوگیری از بیماریهای آمیزشی و واگیردار مقرر میدارد: هر زنی که مبتلا به کوفت 1 باشد در صورتی که بداند و یا آنکه اوضاع و احوال شخصی او طوری باشد که بایستی حدس زند که بیماری او واگیردار است و کودک سالم شخص دیگری را با پستان خود شیر بدهد به حبس از دو تا هفت روز یا کیفر نقدی از پنج تا پنجاه ریال محکوم میشود.
مادۀ 510 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 نیز به نوعی مؤید این مطلب است: هر گاه شخصی با انگیزۀ احسان و کمک به دیگری رفتاری را که به جهت حفظ مال، جان، عرض یا ناموس او لازم است، انجام دهد و همان عمل موجب صدمه یا خسارت شود در صورت رعایت مقررات قانونی و نکات ایمنی ضامن نیست."