چکیده:
جان برتن قرآن پژوه انگلیسی، مولف کتاب «جمع آوری قرآن» است. وی به بررسی مسئله تدوین قرآن می پردازد و معتقد است قرآن فعلی در عصر پیامبر و توسط آن حضرت گردآوری شده و هیچ نقصانی نسبت به آیات آن رخ نداده است. مسئله «نسخ» و «مصاحف صحابه» دو علت حذف نقش پیامبر اکرم از عرصه جمع آوری قرآن هستند. موضوعات «نسخ تلاوت و حکم»، «نسخ تلاوت و بقای حکم» و «اختلاف قرائات مصاحف صحابه» واقعیت خارجی ندارند و ساخته ذهن فقیهان اهل سنت است که در مناظره های خود با فقیهان می کوشیدند با تمسک به آن ها، آن دسته از احکام فقهی خود را که مستند آن ها در نصوص مصحف فعلی وجود ندارد، به قرآن مستند نمایند. اگر پیامبر اسلام آیات قرآن را در قالب مصحفی گردآوری کرده باشد، دیگر، فقیهان مذکور نمی توانستند از اختلاف قرائات مصاحف صحابه و حذف نصوصی از مصحف فعلی، در قالب دو شکل نسخ تلاوت سخن به میان آورند. آنان چاره کار را در آن دیدند که با جعل روایاتی، نقش پیامبر را از عرصه جمع آوری قرآن حذف کنند و گردآوری آن را به دوران پس از حیات ایشان منتقل کنند و چنین نیز کردند.
خلاصه ماشینی:
"مصاحف صحابه عامل حذف نقش پیامبر از عرصه جمعآوری قرآن بعضی از فقیهان در مناقشات فقهی با دیگر فقها تلاش کردند برخی از احکام فقهی خود را که مستندشان در نصوص مصحف فعلی نبود، بهگونهای به قرآن مستند کنند (ibid, 9-11, 166) و به این منظور گامهایی برداشتند.
این فقیهان با استدلال بالا در پی اثبات وجود اختلاف قرائات در عصر پیامبر برآمدند (ibid, 150-154, 187-189) و برای تأیید آن، روایاتی جعل کردند که برای نمونه، به برخی از آنها اشاره میکنیم: الف) شخصی در حضور عمر، قرآن را تلاوت کرد و عمر از او غلط گرفت.
هدف فقیهان مورد بحث از چنین انتسابهایی آن بود که از اعتبار صحابه جلیلالقدر نزد مسلمانان برای معتبرسازی قرائتهای جعلی خود استفاده کنند و از رهگذر آن قرائتها، برخی از احکام فقهی خود را که مستندشان در نصوص مصحف فعلی وجود نداشت، به قرآن مستند نمایند (ibid, 12-14, 30-42, 44-46, 217-218).
2. نسخ، علت عدم انتساب تدوین قرآن به پیامبر به اعتقاد برتن برخی از فقیهان مسلمان برای آن که بعضی از احکام فقهی را که مستند آنها در نصوص مصحف فعلی وجود ندارد، به قرآن مستند کنند، از نسخ تلاوت و بقای حکم استفاده کردند (Burton, The collection of The Quran, 11, 62 – 64, 68-98, 91-93, 184)."