چکیده:
گاهی اوقات پس از مذاکرات پیش از عقد یکی از طرفین تصمیم قاطع خویش را به انعقاد عقد در خصوص مورد معین با عوض و شرایط معین اتخاذ میکند: اما طرف دیگر هنوز در تردید بوده و نیاز به بررسی بیشتر در خصوص مورد معامله، عوض آن و یا شرایط قرارداد دارد. ممکن است شخص مصمم به انعقاد قرارداد منتظر طرف مقابل برای انعقاد قرارداد نماند در چنین مواردی طرفی که در تردید بوده از طرف قول میگیرد تا مدتی معین مورد معامله را به دیگری منتقل ننماید، یا اجازه دهد مال در اختیار او جهت بررسی بیشتر قرار گیرد. در این گونه موارد سوالاتی مطرح میشود. ماهیت و آثار حقوقی این وعده چیست؟ آیا آن وعده الزام آور است یا وعده دهنده میتواند معامله معارض با وعده ای که داده است انجام دهد؟ گیرنده مال به دنبال این وعده چه مسئولیتی خواهد داشت؟ در این مقاله سعی میشود پس از بررسیهای حقوقی در حد توان و بضاعت علمیو تحقیقی نگارنده به سوالات مطرح شده پاسخ مناسب داده شود.
خلاصه ماشینی:
"تعهد به بیع با وعده یک طرفی عقد تفاوت عمده دارد و آن این که در تعهد به بیع فروشنده یا خریدار متعهد به انجام عقد بیع در آینده میشوند یعنی اراده یکی از آنها در تحقق عقد بیع در آینده کارساز نیست بلکه هر دو باید اراده انشائی خود را در ایجاد ماهیت حقوقی بیع در آینده ابراز نمایند تا عقد بیع منعقد شود در حالی که در وعده یک طرفی یکی از طرفین اراده نهایی خود را به انعقاد عقد اعلام و وقوع عقد را موکول به قبول طرف دیگر در مدت معین میکند که به صرف اعلام قبول از جانب آن شخص بدون نیاز به اعلام وعده دهنده عقد محق میشود.
وضعیت معامله معارض با وعده آیا وعده دهنده ملزم به رعایت وعده ای که داده است میباشد یا خیر؟ به عبارت دیگر آیا قرارداد وعده الزام آور میباشد؟ ضمانت اجرای این الزام چیست؟ اگر در مهلت وعده معامله ای معارض با معامله موعود انجام دهد چنین معامله ای چه اثری خواهد داشت؟ در سیستم کامن لا، که عوض در قراردادها از ارکان قراردادهاست در مقابل تعهد یک طرف قرارداد، چیزی باید به عنوان مابه ازاء و عوض وجود داشته باشد و از آنجائی که وعده قرارداد تنها برای یکی از طرفین تهعد ایجاد میکند چنانچه این وعده به صورت معوض نباشد و یا به موجب سند رسمینباشد الزام آور نبوده وعده دهنده میتواند بر خلاف وعده ای که داده است عمل کند."