چکیده:
تصرفات و داد و ستد کودکان، هم در فقه معاملات مورد بحث است و هم در مبحث حقوقی روز. به نظر مشهور آیه «وابتلوا الیتامی» دو صفت رشد و بلوغ را در دادن مال به ایتام و کودکان متذکر شده است؛ اما اینکه هردو وصف باید با هم محقق شوند یا بودن یکی از آنها کفایت می کند محل اختلاف فقها و مفسران است؛ با بررسی آراء فقیهان و مفسران، به نظر می رسد، دخالت متغیر رشد در داد وستد کودکان، صرفنظر از مقارن بودن آن با بلوغ یا عدم آن درخور تامل جدی تر است. این نوشتار با بررسی آیه مزبور با روش توصیفی-تحلیلی به این نتیجه می رسد که عنصر رشد برای جواز تصرفات مالی صبی ممیز کافی است.
Possessions and trading of the children are discussed both in jurisprudence of transactions and today’s law. In view of majority، this verse has mentioned the two characteristic of growth and maturity for delivering of property to the orphans and children; but there is disagreement among jurists and commentators that both of them must be accomplished or one of them will be adequate. Considering the opinions of jurists and commentators، it seems that the variable interference of the growth in trade of children، regardless of whether or not it coincides with the maturity، to be worthy of more serious reelection. Examining the mentioned verse in a descriptive-analytic way، this paper concludes that the element of growth is adequate for the permissibility of the intelligent minor in financial possessions.
خلاصه ماشینی:
"احتمال سوم: «حتی» برای انتهای غایت و غایت داخل در مغیی است و «إذا» فاقد معنای شرط است بنابراین مراد از آیه این است باید امتحان کودکان تا زمان بلوغ استمرار یابد، پس اگر رشد آنان را دریافتید اموالشان را به آنان بدهید.
آییالله خویی نیز همانند محقق نائینی برای اثبات اینکه مفاد جملة ( حتی إذا بلغوا النکاح( شرطیت است، مینویسد: اگر این جمله شرطی نباشد، ذکر قید بلوغ لغو است و باید به ذکر رشد اکتفا میشد (1417: 3/245).
با توجه به این مطلب، از آنجا که عمدة افراد زیر سن بلوغ، رشید نیستند، شارع مقدس کودکی را امارة عدم رشد قرار داده یا اگر عدم رشد کودکان غلبة مختصری هم داشته باشد، شارع اصل عملی را در زمان کودکی، محجوریت آنها قرار داده و دستور میدهد که اموال کودکان در اختیار ولی شرعی قرار گیرد، ولی در عین حال برای رعایت احتیاط امر نموده که اطفال غیر بالغ، مورد امتحان و آزمایش قرار گیرند که اگر بچهای قبل از زمان بلوغ به حد رشد رسید، در اول زمان ممکن اموالش به او تحویل داده شود.
افزون بر اینکه به گفتة برخی مفسران، وجود دو جملة شرطیه در کلام (مانند آیة محل بحث: ( حتی إذا بلغوا النکاح( و ( فإن آنستم منهم رشدا()، مفید این است که عمده شرط دوم است (ابن عاشور، بیتا: 4/30ـ31) و از کلمة «حتی» که برای انتهای غایت است ظاهر میشود که ابتلا و ایناس رشد مقدم بر بلوغ است."