چکیده:
مکتب تفکیک که نشات گرفته از تفکرات مرحوم میرزامهدی اصفهانی و نظائر اوست، با تعریفی که از تاویل قرآن ارایه می دهد، تاکید دارد که فهم این تاویل ها منحصر به معصومین (ع) است و عملا هیچ امکان و جوازی برای دیگران در تاویل قرآن مگر در شرایط بسیار خاص وجود ندارد. بر اساس این دیدگاه تاویل های سایر مفسران و دانشمندان به ویژه فلاسفه و عرفا مطلقا باطل است و نباید به ورطه خطرناک تاویل قرآن نزدیک شد. به عقیده تفکیکیان تاویل برای همه آیات قرآن است، نه فقط آیات متشابه و برای فهم آن چاره ای جز رجوع به احادیث وجود ندارد. این مقاله به بررسی و نقد دیدگاه های این مکتب پیرامون تاویل قرآن پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
در این بین آثاری هستند که بیش از سایرین به مساله تاویل در مکتب تفکیک توجهداشتهاند که از آن جمله میتوان به«نقد گونهای برمکتب تفکیک در زمینه تفسیر قرآن»اثر محمد مهدی مسعودی اشاره کرد که در فصلنامه مشکوه شماره 98 به چاپ رسیده است.
ضمن اینکه از سوی دیگر جهان آفرینش لایههای مختلفه پیوسته با یکدیگری دارد که یکلایه آن حوادث ظاهری به هنگام نزول آیه میباشد که قابل مشاهده با چشم ظاهر است،اما لایههای دیگری نیز وجود دارد که جز با تعلیم از معلمان و پرسش از آگاهان دانشمندبه دست نمیآید و این همان تاویل قرآن است که بیانکننده دانشها و حقایق پوشیدهایاست که به منزله بطن قرآن محسوب میشوند.
به عقیده تفکیکیان علاوه برروایاتی که در منع از تاویل قرآن به وسیله مردم عادینقل شده است،یکیدیگر از ادله ممنوعیت تاویل قرآن توسط غیر معصوم،محدود بودنعقل و عدم توانایی آن در شناخت همه حقایق است که در این رابطه اختلاف بین اهل عقلنیز بهترین گواه خواهد بود.
در این صورت برای اثبات دانش غیر خدا به تاویل،نیازبه دلیل دیگری از جای دیگر خواهد بود و با توجه به ادله موجود از منابع دینی اینموضوع تنها در خصوص راسخان در علم ممکن و محقق است و راسخان در علم بناب برروایات فقط اهل بیت(ع)هستند و تنها راه یادگیری تاویل قرآن مانند احکام،تعبد نسبتبه آنهاست.
اما آگاهان به تمام تاویل قرآن پیامبر(ص)و اهل بیت(ع)هستند کهبه تصریح روایات و آیات(ادله نقلی معتبر و مفید علم)این مساله قابل اثبات است که بهبخشی از آنها پیش از این اشاره شد.