چکیده:
تغییر ساختار سنی و جنسی جمعیت به عنوان یک عامل اولیه و مستقل – فارغ از تاثیرپذیری از عوامل گوناگون – منجر به بروز اختلال در وضعیت ازدواج در جامعه می شود. بر اساس تحولات جمعیتی دهه های اخیر در ایران به ویژه دردهه 65-1355 ساختار سنی – جنسی جمعیت به طور قابل توجهی تغییر کرده است. این تغییر ساختاری جمعیت در ایران، پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی متعددی را به دنبال داشته که در مقاطع زمانی گوناگون، به شکل انواع مشکلات اقتصادی و اجتماعی خود را به جامعه تحمیل کرده است چنان که در حال حاضر درگیر معضل افزایش عرضه نیروی کار جویای کار و به تبع آن بیکاری و پسرانی است که در سنین ازدواج قرار دارند. این عدم تعادل سبب وجود تعدادی از دختران مجرد می شود که ازدواج نخواهند کرد. هدف این مقاله فارغ از عوامل موثر بر پیدایش این وضعیت بررسی سابقه این پیامد در سه دهه 1365-1335 و نشان دادن ارتباط بین ساختار جنسی و سنی جمعیت و وضعیت ازدواج در ایران و نتایج کمی چنین پیامدی در دهه آینده می باشد.
خلاصه ماشینی:
"در یکی از این مطالعات به این نکته اشاره شده است که در یک کشور با جمعیت در حال افزایش اگر مردان با زنان جوانتر از خود ازدواج کنند،نوعی عدم تعادل در وضعیت ازدواج به وجود میآید(کوئن{o3o}،1983)که مطالعه حاضر نیز براساس این نظریه،وضعیت ازدواج در ایران را مورد بررسی قرار میدهد.
بنابراین این پرسش مطرح میشود که چگونه میتوان بهصورت آماری پدیده عدم تعادل در تعداد دختران و پسران موجود در سنین ازدواج و اختلال ناشی از از آن در وضعیت ازدواج افرادی که در دودهه 45-1335 و 55-1345 به جمعیت کشور افزوده شدهاند را بررسی کرد؟ برای این منظور به بررسی وضعیت تأهل زنان و مردان در گروههای سنی موردنظر میپردازیم.
نکته اساسی این است که در شرایطی که نرخ رشد جمعیت در سطح بسیار بالایی قرار داشته باشد(این پدیده در دهه 65-1355 در ایران دیده شده است)و اختلاف سن ازدواج هم موجود باشد،ازدواج مجدد مردان بیهمسر(بر اثر فوت همسر یا طلاق)از لحاظ تعداد در سطحی قرار نخواهد داشت که بتواند عدم شانس ازدواج را به زنانی که در گروههای سنی بالا قرار دارند،منتقل کند.
طبعا پدیده ازدواج مجدد مردانی که بیهمسر(بر اثر فوت همسر یا طلاق)هستند مانند گذشته وجود خواهد داشت و ازدواج این دسته از مردان با دختران هرگز ازدواج نکرده،از میزان دختران مجرد بدون شانس ازدواج را میکاهد اما به دلیل نرخ رشد بسیار زیاد جمعیت نسبت به دهههای پیش از آن تعداد این ازدواجها نمیتواند عدم تعادل ایجاد شده را در جامعه جبران نماید."