چکیده:
در قرآن کریم آیات متعددی در مورد کیفیت خلقت اولیه بشر بیان شده است، بیشتر این آیات به تفصیل آفرینش حضرت آدم علیه السلام را بیان نموده و کمتر به چگونگی خلقت حضرت حوا علیه السلام به صورت صریح پرداختهاند، لذا ابهامات بیشتری در این زمینه وجود دارد که مفسرین قرآن طی تفسیر آیات مربوط به آفرینش آدم و خلقت اولیه انسان، به تشریح و رفع این ابهامات پرداختهاند. در این میان، ابن جریرطبری درتفسیر آیاتی که به نوعی به آفرینش حضرت حوا علیها السلام اشاره شده، با استناد به روایاتی، آفرینش حضرت حوا را ازبدن ( استخوان پهلوی چپ) حضرت آدم علیه السلام میداند. در این مقاله با استناد به آیات قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام و همچنین نظر بسیاری از مفسرین شیعه و اهل سنت، نظر طبری در این زمینه نقد و رد شده و آفرینش حضرت حوا علیها السلام از گل (خاک) اثبات شده است.
خلاصه ماشینی:
"در رأس این مفسران، ابن جریر طبری مفسر قرن چهارم صاحب تفسیر جامع البیان است که آفرینش حوا را از استخوان پهلوی چپ حضرت آدم علیه السلام میداند به عنوان نمونه یکی از روایات ایشان ذیل آیه اول سوره نساء به این شرح است: «حدثنی موسی بن هارون، قال: أخبرنا عمرو بن حماد، قال: ثنا أسباط، عن السدی، قال: أسکن آدم الجنه، فکان یمشی فیها وحشا، لیس له زوج یسکن إلیها فنام نومه، فاستیقظ فإذا عند رأسه امرأة قاعده خلقها الله من ضلعه، فسألها ماأنت؟ قالت امرأه، قال: و لم خلقت؟ قالت: لتسکن إلی».
گنابادی، سلطان محمد، تفسیر گنابادی، ج2، ص420؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج2، ص299؛ بروجردی، سید محمد ابراهیم، تفسیر جامع، ج4، ص49؛ در همه تفاسیر زیر: مصطفوی، حسن، تفسیر روشن، ج13، ص 84؛ لاهیجی، محمد بن علی شریف، تفسیر شریف لاهیجی، ج 2، ص 732؛ کاشانی، ملا فتح الله، تفسیر منهج الصادقین، ج 5، ص 208؛ قرائتی، محسن، تفسیر نور، ج6، ص 425؛ سبزواری، محمد بن حبیب الله؛ تفسیرالجدید فی تفسیرالقرآن، ج 4، ص 216؛ حائری تهرانی، میر سید علی، تفسیر مقتنیات الدرر و الملتقطات الثمر، ج6، ص 682؛ کاشفی سبزواری، حسین بن علی، تفسیرمواهب علیه، ج1، ص590؛ طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 12، ص297؛ عاملی، علی بن حسین، الوجیز فی تفسیر قرآن العزیز، ج 2، ص 179؛ ابوعبدالله محیی الدین محمد ابن عربی، تفسیر احکام القرآن، ج3، ص 1160؛ بیضاوی، عبدالله بن عمر، تفسیر انوار التنزیل و اسرار التأویل، ج3، ص243؛ سمرقندی، نصر بن محمد بن احمد، تفسیر بحرالعلوم، ج2،ص 28؛ محمدبن طاهر ابن عاشور، تفسیر تحریر و تنویر، ج 13،ص 175؛ مراغی، احمدبن مصطفی، تفسیرمراغی، ج14، ص112؛ سورآبادی، تفسیر سورآبادی، ج2، ص 130؛ سبزواری نجفی، محمدبن حبیب الله، تفسیرالجدیدفی تفسیرالقرآن، ج1،280؛ فیض کاشانی، تفسیر صافی، ج1، ص 656، طیب، سید عبدالحسین، تفسیر اطیب البیان، ج 8،ص 155؛ حسینی شیرازی، سید محمد، تفسیرتبیین القرآن، ج1، ص 28؛ سلطان محمدگنابادی، تفسیر گنابادی، ج8، ص157؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج 14، ص 12؛ نجفی خمینی، تفسیر آسان، 1398ق، ج9، ص 239؛ حسین بن احمد حسینی شاه عبدالعظیمی، تفسیرتبیین القرآن، ج7، ص24؛ قرشی، سید علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث، ج5، ص472؛ فیض کاشانی،تفسیر صافی، ج3،ص 646 ."