چکیده:
نظریه «از دست دادن فرصت» درصدد جبران خساراتی است که در نتیجه فوت شدن فرصت به دست آوردن نفعی یا اجتناب از ضرری به افراد وارد میشود. راجع به قابل مطالبه بودن خسارات ناشی از «فرصت از دست رفته»، رویه کشورهای مختلف از تنوع بالایی برخوردار است. در حالی که محاکم برخی کشورها از جمله فرانسه، این نوع خسارت را در دعاوی بسیاری، بدون در نظر گرفتن درجه احتمال تحصیل نفع نهایی یا دفع ضرر نهایی، قابل مطالبه اعلام کردهاند، قانونگذار برخی حوزهها، از جمله ایالت داکاتای جنوبی در آمریکا، با وضع قانون، مانع اعمال نظریه فوق در رویه قضایی شدهاند. در حقوق ایران، نه قانونگدار و نه رویه قضایی گامی در جهت به رسمیت شناختن این نظریه برنداشتهاند. با این حال، شاید بتوان به کمک قاعده عام لاضرر در فقه و با استناد به برخی از مواد قانون مسؤولیت مدنی، قائل به امکان جریان این نظریه در مسؤولیت مدنی در حقوق ایران شد. در عین حال، باید توجه داشت که حتی اگر مطالبه خسارت ناشی از فرصت از دست رفته به لحاظ تحلیل حقوقی با مانعی مواجه نباشد، موانع اجرای صحیح و ضابطهمند آن در نظام قضایی ایران همچنان نگرانکننده به نظر میرسند.
خلاصه ماشینی:
دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران دریافت : ١٣٨٩/١١/٤ پذیرش: ١٣٩٠/٩/٢١ چکیده نظریه «از دست دادن فرصت » درصدد جبران خـساراتی اسـت کـه در نتیجـه فـوت شـدن فرصـت بـه دسـت آوردن نفعی یا اجتناب از ضرری به افـراد وارد مـی شـود.
به نظر این گروه، توسعه دادن دامنه اسـباب مسؤول در وقوع یک حادثه به اسبابی که طبق تعریف سنتی ، سبب اصلی به شمار نمی آیند، منتهـی به طرح دعاوی بیشمار در همه مواردی می شود که یک رابطه سببیت عرفی غیراصلی ب ن ی سـبب و ضرر وارد به اشخاص وجود دارد و از آنجا که ه چ ی قاعده اولیه ای کـه بتوانـد دامنـه ایـن سـببیت جدید را محدود به دعاوی یا موارد خاص کند وجود ندارد، این امر محاکم را با انبـوهی از دعـاوی جدید مواجه خواهد کرد [٧، ص ٤١].
هرگـاه نـسبت بـه نفـع نهـایی قطعیت وجود داشته باشد، برای مثال خواهـان ورزشـکاری باشـد کـه بـه صـورت مرتـب ورزش خاص را دنبال می کرده و عمل خوانده سبب سلب این امـر شـده باشـد، او مـی توانـد تحـت عنـوان عدمالنفع مطالبه خسارت کند؛ ولی هرگاه نسبت به این نفع نهایی قطعیت وجود نداشـته باشـد، مـثلا خواهان کودک ده ساله ای باشد که امکان بازی تنیس را از دست داده است ، خـسارت تحـت عنـوان «فرصت از دست رفته » قابل مطالبه است .
Scott: loss of chance revisited», Law, Probability and Risk, vol.