چکیده:
هدف اساسی پژوهش حاضر توصیف تفاوتهای جنسیتی در رضایتمندی از تصویر بدن و تبیین اثرات برخی از عوامل اجتماعی- روانی بر آن است. تحقیق با روش پیمایشی انجام شده و دادههای مورد نیاز از طریق پرسشنامه محققساخته گردآوری گردید. جامعه آماری تحقیق حاضر، تمامی دانشجویان دانشگاه مازندران بودهاند که در مجموع، 360 نفر از آنان، از طریق روش نمونهگیری در دسترس، به عنوان نمونه نهایی تحقیق انتخاب گردیدند. نتایج توصیفی تحقیق، حاکی از وجود تفاوت جنسیتی معناداری در رضایتمندی از تصویر بدن میباشد؛ بدین معنی که زنان یا مردان نارضایتی بیشتری از تصویر بدنشان گزارش کردهاند. نتایج تحلیلی تحقیق، حاکی از آن است که متغیرهای سرمایهگذاری بدن، شرم از بدن، پایش بدن و عزت نفس توانستهاند به طور معناداری رضایتمندی از تصویر بدن در بین کل پاسخگویان پیشبینی نمایند. با این حال، تفاوت جنسیتی معناداری در تأثیرگذاری متغیر شرم از بدن مشاهده شده است. بدین معنی که علاوه بر سرمایهگذاری بدن و عزت نفس، متغیر شرم از بدن به عنوان بخشی از متغیر خود شیءانگاری، پیشبینی کنندهی میزان رضایتمندی از بدن در بین زنان (و نه مردان) بوده است که حاکی از اثرات شدیدتر انتظارات اجتماعی راجع به بدن ایدهآل بر روی زنان و درونی کردن آن در مقایسه با مردان میباشد. همچنین تفاوت جنسیتی معناداری در میزان سرمایهگذاری بدن مشاهده شده است که نشان میدهد زنان جوان در مقایسه با مردان سرمایهگذاری بیشتری بر بدن خود انجام داده و با شدت بیشتری درگیر رفتارهای آراستن و مدیریت ظاهرشان هستند. در نهایت، دانشجویانی که از عزت نفس بالاتری برخوردار بودند، رضایتمندی بیشتری از تصویر بدنشان گزارش کردهاند.
خلاصه ماشینی:
علاوه بر تفاوت جنسیتی در رضایت مندی از تصویر بدن، مردان و زنان جوان مورد بررسی در تحقیق حاضر به لحاظ میزان سرمایه گذاری بدن (جهت گیری ظاهر) نیز با یکدیگر تفاوت معناداری داشته اند.
در این مورد نیز تفاوت فرهنگی ، قابل مشاهده است ؛ بدین معنی که بر طبق نتایج پژوهش های انجام شده در جوامع غربی ، زنان گرچه سرمایه گذاری بیشتری بر روی بدنشان انجام می دهند، با این حال رضایت کمتری از تصویر بدن گزارش می کنند (هارگرویز و تیگه مان، ٢٠٠٦؛ ٥٦٨).
با این حال، بر خلاف نتایج پژوهش های انجام شده در سایر فرهنگ ها (بایلی و ریکاردلی ، ٢٠١٠؛ کارازسیا و همکاران، ٢٠٠٩؛ فن در برگ و همکاران، ٢٠٠٢؛ لو و هو، ٢٠٠٩)، مقایسه صعودی ظاهر، چه در بین مردان و چه زنان ایرانی مورد بررسی ، نتوانست به طور معناداری، واریانس میزان رضایت مندی از تصویر بدن را تبیین نماید.
(2001) Eating Disorder Symptoms and Body Image Concerns in Iran: Comparisons between Iranian Women in Iran and in America, International Journal of Eating Disorder, 30: 259–268.
(2007) Mass Media and Self-Esteem, Body Image, and Eating Disorder Tendencies Clothing Textiles Research Journal Volume 25 Number 1: 3-23.
(2006) The relationship of drive for muscularity to sociocultural factors, self-esteem, physical attributes gender role, and social comparison in middle school boys, Body Image, 3:121-129.
Et al, (2002) The Tripartite Influence model of body image and eating disturbance A covariance structure modeling investigation testing the meditational role of appearance comparison, Journal of Psychosomatic Research, 53: 1007– 1020.