چکیده:
دوران سازندگی یکی از دوره های مهم در تاریخ جمهوری اسلامی است. در این مقطع مسوولان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با اتخاذ رویکرد عملگرایی، در عین پایبندی به آرمانگرایی انقلاب، به تعاملی سازنده با جهان خارج اقدام نمودند. با اتخاذ رویکرد عملگرایی در سیاست خارجی از سوی مسوولان به دلیل حاکم بودن اوضاع و احوال زمان جنگ، افکار عمومی تحمل پذیرفتن برخی امور نظیر تجدید روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان را نداشت، لذا افکار عمومی می بایست آماده پذیرش این تحولات می گردید. با توجه به چنین پیشینه ای محور پژوهش حاضر را این سوال تشکیل می دهد که در دوران سازندگی، سیاست خارجی ایران دچار چه تحولاتی گردید و آقای هاشمی رفسنجانی به عنوان رئیس دولت وقت چگونه از خطبه های نماز جمعه برای آماده سازی افکار عمومی جهت انجام این تحولات استفاده کرد. هدف از انجام این پژوهش پاسخ به سوال مطرح شده به شیوه توصیفی- تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه ای می باشد. نتایج پژوهش موید این فرضیه است که در دوران سازندگی سیاست خارجی منطقه ای ایران دچار تحولات اساسی گردید و آقای هاشمی از خطبه های نماز جمعه برای آماده سازی افکار عمومی استفاده کرد
خلاصه ماشینی:
"oohay@ ikarudifajan( پیشینهای محور پژوهش حاضر را این سؤال تشکیل میدهد که دوران سازندگی،سیاست خارجی ایران دچار چه تحولاتی گردید و آقای هاشمی رفسنجانی به عنوان رئیس دولت وقت چگونه از خطبههای نماز جمعه برای آمادهسازی افکار عمومی جهت انجام این تحولات استفاده کرد.
آقای هاشمی رفسنجانی در دومین اقدام خود جهت بهبود و عادیسازی روابط خارجی ایران در اسفندماه 1369 موضع جمهوری اسلامی در قبال کشورهای منطقه را در خطبههای نماز جمعه تهران اینگونه بیان کرد:«این حسن تدبیر نیست که همسایههایمان را بترسانیم و آنها را تهدید و تحقیر کنیم.
هاشمی رفسنجانی در ماههای پایانی دوره اول ریاست جمهوری خود نسبت به همکاری با کشورهای منطقه خلیجفارس خطاب به آنها در خطبههای نماز جمعه تهران چنین اعلام آمادگی کرد:«در خلیجفارس این روزها ما نقطهی مثبتی را میبینیم و آن اینکه کشورهای حاشیهی جنوبی خلیجفارس مایل هستند با ایران اسلامی رفیق باشند و همکاری کنند و ما هم دست آنها را به گرمی میفشاریم و امیدواریم با کمک آنها بتوانیم امنیت در خلیجفارس که برای دنیا هم مهم است را حفظ کنیم»(روزنامه جمهوری اسلامی،1371/11/17).
در این رابطه هاشمی رفسنجانی در خطبههای نماز جمعه در سال 1375 این سیاست جدید آمریکا را اینگونه تشریح کرد: «تا میخواهیم تصمیم بگیریم قیمت نفت را اصلاح کنیم،میبینیم که یک کشور اسلامی میآید یک میلیون بشکه نفت اضافی تولید میکند و همهچیز را به هم میریزد و از نفت علیه ما به عنوان حربهی سیاسی استفاده میکند»(روزنامه جمهوری اسلامی، 1375/5/14)."