چکیده:
افزایش چشمگیر میزان اشتغال زنان در جهان از نیمه دوم قرن بیستم به بعد، به عنوان مهم ترین مشخصه «انقلاب در نقش های جنسیتی» نامیده شده است (دیویس 1984، کوتر و همکاران 2001). در ایران، علی رغم توانمندی های قابل توجه زنان و پیشرفت های برجسته ای که طی سال های اخیر در خصوص عناصر زمینه ساز افزایش مشارکت آنان در بازار کار به وقوع پیوسته است (مانند افزایش تحصیلات زنان به ویژه تحصیلات دانشگاهی، افزایش میانگین سن ازدواج، کاهش سطح باروری و روند فزاینده نگرش موافق با اشتغال زنان)، میزان مشارکت زنان در بازار کار همچنان پایین است. معمولا سطح پایین اشتغال زنان به میزان قابل ملاحظه ای ریشه در زمینه های اجتماعی و فرهنگی دارد که از طریق سیستم های آموزشی و متون درسی بازتولید می شود. در این تحقیق با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا، مهم ترین الگوها و ویژگی های اشتغال زنان در متن و تصاویر کتاب های درسی سه مقطع تحصیلی ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان مورد مطالعه قرار گرفته است. مطابق نتایج این تحقیق، الگوی سنتی تفکیک نقش های جنسیتی داخل و خارج خانه و مدل «مرد، نان آور خانوار» (مک دونالد 2000) به وضوح در این کتاب های درسی بازنمایی شده است. تنوع شغلی بسیار محدود و همجنس بودن افرادی که زنان شاغل با آنان سروکار دارند، نیز از مهم ترین ویژگی های بازنمایی اشتغال زنان در کتاب های درسی محسوب می شود. به علاوه، تفاوت های مهم و قابل ملاحظه ای در خصوص الگوها و ویژگی های اشتغال زنان بر حسب مقاطع تحصیلی، پایه تحصیلی و عناوین کتاب های درسی در این تحقیق مشاهده گردید.
خلاصه ماشینی:
"نتایج تحقیقات و مطالعات اخیر در سایر ممالک جهان مانند جامائیکا،استرالیا،ایالات متحده و هنگ کنگ(پیترسون و لاچ{o7o}1990،وایتلی {o8o}1996،اونس و داویس 2000،آندرسون و همیلتون 2005،لی لی و کولینز{o9o}2008،لی و کولینز2009)نشان میدهد که علیرغم پیشرفتهای عمدتا کمی در زمینه حضور حضور بالنسبه بیشتر زنان در کتابهای درسی مدارس در مقایسه با دهههای گذشته،کلیشههای جنسیتی {o(1)- mazzA o} {o(2)- narmO&iduoR o} {o(3)- hedaaS&kyaruZ o} {o(4)- neemsaY o} {o(5)- naliuQcM o} {o(6)- nedooG&nedooG o} {o(7)- hcaL dna nosretep o} {o(8)- yeletihW o} {o(9)- eeL&snilloC o} کماکان در بسیاری از این کتابها وجود دارد،بهطوریکه،به عنوان مثال،فعالیت و حضور زنان عمدتا در چارچوب محیط خانه و انجام کارهای خانگی محدود شده است.
بر این اساس،این پرسش مطرح میگردد که آیا محتوای متون آموزشی در زمینه بازنمایی نقشهای جنسیتی و اشتغال زنان با این پیشرفتهای چشمگیر در وضعیت زنان،مطابقت و همخوانی دارد؟ -مهمترین الگوها و ویژگیهای مرتبط با بازنمایی اشتغال زنان در این منابع آموزشی کدامند؟ &%03309NZPG033G% -آیا همچنس بودن مخاطبین زنان شاغل به عنوان ویژگی بازنمایی اشتغال زنان در منابع درسی انعکاس یافته است؟ -در مقایسه با مشاغل مردان،انواع اصلی مشاغل زنان و تنوع شغلی آنان چگونه در متون آموزشی بازنمایی شدهاند؟ -الگوهای بازنمایی اشتغال زنان در منابع درسی تا چهمیزان تحتتأثیر مقاطع تحصیلی و پایههای تحصیلی است؟ -عناوین کتابهای درسی تا چهاندازه میتوانند در بازنمایی الگوهای اشتغال زنان در متون آموزشی نقش داشته باشند؟ علاوه بر این،مهمترین فرضیههای تحقیق حاضر نیز عبارتند از: -به نظر میرسد نقشهای جنسیتی داخل و خارج خانه به طور متمایزی بین مردان و زنان در متون درسی بازنمایی شده است باست و حضور زنان در کار خارج از خانه به طور ناچیز و کمرنگی در متون درسی انعکاس یافته است."