چکیده:
شده است.ارائه نتیجهای مختصر از بحث و فهرستی از مآخذ و منابع مورد استفاده،مباحث پایانی این مقاله را تشکیل میدهد. هر چند سامانیان(279-389 هـ ق)به اعتبار احیای زبان فارسی و انتساب تباری به پادشاهان ایران باستان،حکومتی ایرانی و بومی قلمداد میگردند، لیکن در یک کلیت ستون فقرات سپاهیگری،مناصب درباری و حکمرانی ولایات در این عصر متکی بر عناصر بومی نبود.حضور غلام سپاهیانی چون آلبتگین،سیما،فایق،بکتوزن،تاش،توزتاش،قراتگین در مناصب حاجبی، سپهسالاری یا فرماندهی لشکر،حکمرانی ولایات و به شکل فراگیرتری در کل ساختار سپاه،از ویژگیهای بارز این دوره است.در این مقاله ضمن ارائه تصویری کلی از مصداقها و نمادهای اقتدار غلام سپاهیان به مجموعه عوامل داخلی و خارجی تاثیرگذار در جلب و جذب غلام سپاهیان توجه
خلاصه ماشینی:
"حضور چشمگیر غلامان در مناصب نظامی و سیاسی جلب و جذب عناصر غلام سپاهی توسط سامانیان،مدتها پیش از اینکه امیر اسماعیل سامانی با غلبه بر عمرو بن لیث(972 هـ ق)پایههای یک قدرت بزرگ را بنا نهد،و دست کم مقارن با به کارگیری غلام سپاهیان توسط خلافت عباسی آغاز شده بود.
» (اصطخری،3731،4-313)گفته میشود هنگامی که فرستادگانی ازس وی امپراتور چین به م نظور اخذ مالیات و باج در سال 723 هـ ق در دربار امیر نصر بن احمد سامانی حاضر و تهدید کردند که در صورت عدم تأدیه باج و خراج باید آماده جنگ شوند،امیر جهت نمایش قدرت خود،علاوه بر به وصف کردن پنجاه قلاده شیر با شیربانانی که روپوشهایی از نمد سیاه دربر داشتند در مسیر حرکت رسولان چین،با اتکاء به غلام سپاهیان چنان عظمتی از خود نشان داد که فرستادگان مذکور،بیچون و چرا و با ترک دعاوی به دیار خود بازگشتند.
در همین جدال نیروهای محلی به علت اینکه نصر برادر بزرگتر از"امیرالمومنین بغداد"لواء و منشور مشروعیت دارد،بار دیگر متاثر از باورهای دینی از مساعدت و یاری اسماعیل دریغ ورزیدند،تا جائیکه:"امیر اسماعیل را علف ندادند و گفتند که اینها خارجانند،ما را حلال نباشند نصرت دادن ایشان"(نرشخی،3631،ص 411)در چنین فضائی اتکاء و اعتماد به نیروهای محلی و بومی به ویژه غازیان که به علت علائق دینی اطاعت از دارالخلافه نهاد معنوی اسلام(سنی) را بر اطاعت از امیر بخارا رجحان میدادند،ز عقل و خرد سیاسی به دور مینمود و ضرورت تشکیل نیروی جایگزین یا عامل توازن بخش را برای سامانیان هر چه بیشتر آشکارا میساخت."