چکیده:
این مقاله میکوشد با بررسی عوامل مؤثر بر پدیده قاچاق زنان در اوایل دورهء مشروطه در ایران،در سه سطح تحلیل اجتماعی آنها را بازشناسی کند و با بررسی موردی با روش مطالعه اسنادی اکتشافی بدان بپردازد. اوایل دوران مشروطه در ایران از آشفتهترین دوران سیاسی،اجتماعی و اقتصادی تاریخ معاصر ایران است به نحوی که طی سه سال مصادف با جنگ جهانی اول،دوازده کابینه در ایران روی کار آمدند.آشوب،هرج و مرج،قتل،ترور،دزدی و شرارت توام با ضعف دولت مرکزی،تقسیم ایران به سه منطقه جغرافیایی زیر نفوذ کشورهای بریتانیا،روسیه و آلمان،امنیت عمومی را از میان برد.ملاکان عمده و قدرتمندان محلی و حکام قدیمی که برخی نواحی را میراث خود میدانستند،بر آشوب و بینظمی اوایل مشروطیت افزودند،این شرایط توأم با فقر و درماندگی و جهل خانوادهها و رعایا و وجود عناصر سوء استفادهکننده،موجب گردید تا علیرغم برخورد مجلس اول با موضوع فروش دختران قوچانی به ترکمانان و محاکمه و سر و صدای مشروطهخواهان و محکومیت مسببین آن،فروش و قاچاق دختران ایرانی در خطهء شرقی ایران ادامه یابد.
خلاصه ماشینی:
"[نشان شیر و خورشید] وزارت امور خارجه اداره تحریرات انگلیس دائره شرق مورخ 5 شعبان 5331 نمره 6044/968 راپرتی از کارگزاری قاینات به وزارت خارجه رسید مشرف بر اینکه چون در خاک افغانستان مسئلهء تأهل مستلزم مخارج بسیاری است لذا جمعی از اهالی به ایران آمده و دخترهای بیچیز را خریداری کرده و به طور قاچاق به خاک افغان عبور میدهند و به قیمت گرانی در افغانستان میفروشند و پس از اینکه دولت در این باب اعتراض نمود حکومت قاینات قرار داده است که این ترتیب موقوف باشد و حالیه اتباع به ایران آمده پس از چند ماه توقف این قبیل دخترها را به موجب قانون شرع تزویج و موقع حرکت به افغانستان اجازه از حکومت و کارگزاری تحصیل مینمایند و نتیجه این ترتیب هم که مهاجرت جماعتی نسوان ایرانی به افغانستان است با ترتیب اول یکی است عقیدهء وزارت خارجه این است که با امعان نظر به راپرت کارگزاری که مورد آن را ملاحظه میفرمایند مضار این ترتیب به حکومت سیستان و قاینات خاطرنشان و ضمنا برای جلوگیری حکم شود که حکومت مزاوجت مهاجرین تبعه افغان را با نسوان اتباع ایران قدغن کنند و مشروط به اقامت دائمی مهاجر در ایران نمایند و در این صورت از خرید و فروش نسوان ایرانی در خاک افغانستان جلوگیری خواهد شد."