خلاصه ماشینی:
"مؤلف در بیان علل شکلگیری جنبش جنگل،معتقد است که شکلگیری این جنبش به دلیل سرخوردگی نیروهای صادق از انقلاب مشروطه بود،میرزا کوچک خان نیز از جمله نیروهای صادق انقلاب مشروطه ایران بود،که چون همواره از برآورده نشدن آرمانهای انقلاب مشروطه ناراحت بود،با شروع جنگ جهانی اول و اشغال گیلان توسط روسیه،پس از مشورت با برخی از شخصیتهای ملی و اعضای هیئت اتحاد اسلام و با حمایت مالی حاج احمد کسمایی تصمیم گرفت،تا از طریق مبارزه چریکی در جنگلهای گیلان،آرمانهای انقلاب مشروطه را تحقق بخشد.
در مرحلهی دوم تشکیلات جنگل به درون قلمرو ایل«آلیان»در جنوب غربی فومنات انتقال یافت و در مرحلهی سوم که با تبدیل جنبش به انقلاب شروع شد و تا خاتمهی کار جنگلیها در آبان 0031 ادامه داشت،نیروهای جدیدی وارد انقلاب شد،که فرهنگ سیاسی نوینی را به این انقلاب وارد نمود و این افراد جدید که مرام کمونیستی (بلشویکی)داشتند برنامهها و آرمانهای کاملا متفاوتی را در قیاس با انقلاب مشروطه در دستور کار خود و انقلاب جنگل قرار دادند.
در فروردین 8921 نیروهای دولتی به فرماندهی سردار معظم خراسانی(تیمورتاش)آماده حمله به نیروهای میرزا شدند و در این زمان بود که نیروهای جنگل تحت فرماندهی میرزا کوچک خان تصمیم گرفتند به لاهیجان مهاجرت کنند و بدین ترتیب راهپیمایی بزرگ جنگلیها از«گوراب زرمیخ»به لاهیجان شروع شد.
مؤلف در تحلیل علل و عاملین واقعه ملاسرا،معتقد است که میرزا کوچک خان در این حادثه نقشی نداشت،زیرا وی در آن زمان هرچند به ظاهر رهبری تشکیلات جنگل را برعهده داشت ولی کمترین تسلطی بر امور نداشت و جایگاه میرزا ضعیفتر از هر زمان بود."