چکیده:
قذف از کلماتی است که از بار خطرناکی برخوردار است و اصولا در مقام لکه دار کردن
افراد به کار می رود و از این جهت اسلام که حافظ منافع حقوقی و مدافع شخص و شخصیت
افراد مظلوم میباشد با شرایطی برای قاذف به عنوان مجرم و بزهکار جریمه تعیین کرده
است که همان حد باشد. البته قذف گذشته از حکم حقوقی که ضمن تنبیه بزهکار موقعیت
بازدارندگی دارد، دارای حکم تکلیفی و وضعی نیز میباشد که هر کدام در جای خود نقش
خود را ایفا میکنند.
قذف به دلیل خدشه و لطمه ای که بر مقذوف وارد میکند، برای وی ایجاد حق می نماید و
او میتواند با مراجعه به محاکم قضایی تقاضای تنبیه قاذف را نماید و حاکم وظیفه
دارد که قاذف را احضار نماید و از او استنطاق کند، اگر وی در قذف صادق بود، مقذوف
مدیون میگردد و الا قاذف هشتاد تازیانه حد میخورد و در صورت عدم استیفا حق و مرگ
مقذوف، حد بعنوان یک حق انسانی به ورثه او منتقل میگردد، منتها ارث بری حد قذف
مانند امور مالی نیست که مراتب قرب و بعد ورثه در آن لحاظ گردد، بلکه هر کس از
اقربا در هر مرتبه ای از مراتب قرار گرفته باشد میتواند استیفا حد از قاذف
بنماید.
خلاصه ماشینی:
"ثانیا تکرار یک وقت قبل از صدور حکم و اجراء آن است و یک وقت بعد از صدور حکم و اجرا میباشد که هر کدام از اینها دارای حکم مختص به خود میباشد که در روایت تفصیل آن بیان گردیده است محمدبن مسلم عن ابی جعفر علیه السلام فی الرجل یقذف الرجل فیجلد فیعود علیه بالقذف فقال ان قال له ان الذی قلت لک حق لم یجلد و ان قذفه بالزنا بعد ما جلد فعلیه الحد و ان قذفه قبل ما یجلد بعشر قذفات لم یکن علیه الا حد واحد (الحر العاملی، 1392 ق، ص444)؛ محمدبن مسلم از امام باقر درباره مردی که مرد دیگری را قذف میکند و تازیانه میخورد و مجددا او را قذف میکند سؤال کرده است، امام فرمود: اگر قاذف به مقذوف بگوید آنچه درباره تو گفتم به جا بوده است در این صورت مجددا حد زده نمیشود.
لکن ابن رشد از فقهای اهل سنت ظاهرا مانند اطلاق روایت خاصه بیان میکند و میگوید: فانهم اتفقوا علی انه اذا قذف شخصا واحدا مرارا کثیره فعلیه حد واحد اذا لم یجد بواحد منها و انه ان قذف فحد ثم قذفه ثانیه حد حدا ثانیا (القرطبی، 1409، ص 422)؛ فقها اتفاق نظر دارند بر این که هرگاه کسی شخصی را چندین مرتبه قذف کند در صورتی که برای هیچ یک از آنها حد نخورده باشد یک حد واجب است و اگر قذف کرده و حد خورده و سپس بار دوم او را قذف نماید، مجددا باید حد بخورد."