چکیده:
پژوهش حاضر با هدف شناسایی حقوق اعضای خانواده بر اساس منابع دین اسلام و نقش و تأثیر آنها در کارآمدی خانواده انجام شده است. بدین منظور، با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، آیات و روایات مربوط به خانواده استخراج و ارائه گردیدهاند. نتایج پژوهش نشان میدهد که منابع دینی برای هریک از اعضای خانواده (زن، شوهر، فرزند، پدر و مادر)، حقوقی را وضع، و در مقابل این حقوق، وظایفی نیز برای طرف مقابل معین کرده است. بر اساس منابع دینی، رعایت حق و انجام وظیفه در کنار هم است که تأمینکننده کارآمدی خانواده میباشد.
خلاصه ماشینی:
"186 حقوق و تکالیف الزامی و غیرالزامی برخی از حقوق و تکالیفی که از دیدگاه منابع دینی در جامعه و کانون خانواده برای اعضا در نظر گرفته شده است، الزامی و غیرقابل تخلف هستند و هریک از اعضا در مقابل حقوقی که برایشان وضع شده است حق دارند از من علیه الحق بازخواست کنند و نیز لازم است انجام تکلیف را به صورت قطعی و تخلفناپذیر تقاضا نمایند؛ چراکه برای تخلف از رعایت حق و انجام تکلیف مجازات تعیین شده است.
برای رعایت هر دو دسته حقوق از جانب خداوند پاداش و اجر اخروی در نظر گرفته شده است، اما در صورتی که حقوق واجب ترک شود و عضوی از اعضای خانواده تکلیف الزامی خود را انجام ندهد علاوه بر مجازات قانونی و مدنی، خداوند فرد را عذاب خواهد کرد، اما در مورد بخش دوم (حقوق و تکالیف غیرالزامی) ترک این وظایف عذابی را به دنبال نخواهد داشت.
197 اسلام ارضای نیاز جنسی را که جزء نیازهای طبیعی انسان است تنها از راه ازدواج میپذیرد و آن را رکن اساسی ازدواج میداند و به دلیل آنکه راه دیگری غیر از ازدواج برای ارضای نیاز جنسی وجود ندارد، از وظایف مرد است که نیاز زن خود را تأمین کرده و به رعایت این حق پایبند باشد.
اگر فرزندی پدر و مادر خود را با اسم آنها صدا کند، گویا ارتباط والدینی را فراموش کرده و یا اینکه مورد توجه لازم قرار نگرفته است و به تدریج رابطه عاطفی و والدینی و فرزندی کمرنگ شده و فرزندان نسبت به رعایت حقوق والدین خود احساس وظیفه نمیکنند."