چکیده:
وجود نابرابری های جنسیتی در جهان امری است که دست یابی کشور ها به توسعه را با مشکل روبرو می کند و کشور های درحال توسعه بیش از کشور های پیشرفته از این مسئله رنج می برند. این نابرابری تحت تاثیر عوامل متعدد شکل می گیرد: عوامل اقتصادی از جمله وجود یا فقدان فرصت های برابر در دست رسی به بازار کار، مالکیت، کسب درآمد و کنترل بر آن، برابری درآمد، دست رسی به اعتبارات و غیره. عوامل اجتماعی می تواند به عنوان زیرساخت اصلی موجد این نابرابری ها عمل کند و سایر انواع نابرابری های اقتصادی، حقوقی و اجتماعی را در پی داشته باشد. هدف اصلی این مقاله این است که ضمن معرفی شاخص های مهم در سنجش نابرابری های جنسیتی در جهان به تعیین مشکل ساختاری این شاخص ها در خصوص عدم توجه به الگو ها و غالب های ساختاری جامعه بپردازد. نگرش های مختلفی در این مقاله مورد مطالعه قرار گرفته اند که عمدتا مبنای تعیین شاخص ها می باشند. از جمله روی کرد نوگرایی- نئوکلاسیک، دیدگاه بوزروپ و مطالعات زنان در توسعه. این مقاله با بهره گیری از منابع مکتوب، به تحلیل این نابرابری ها می پردازد. مطالعه ی حاضر نشان می دهد که منابع منتشره در سطح جهان و ایران، وجود نابرابری ها به شکل فوق را تائید می کنند و بر عوامل اجتماعی به عنوان کلید اصلی پیدایش سایر انواع نابرابری ها تاکید می کند.
خلاصه ماشینی:
اگرچه بعد ها در صورتی که قانون گذار و سیاست مداران امکان دست رسی زنان را به تحصیلات و آموزش فراهم کنند و اگر بازار نیاز به نیروی کار مؤنث داشته باشد این فرایند ممکن است وارونه شود، اما بوزروپ مشاهده کرد که رشد اقتصادی تنها عامل مؤثر نیست و در صورتی که وابستگی های اجتماعی و موانع فرهنگی شدید باشد، با وجود رشد اقتصادی نقش و موقعیت زنان بهبود نخواهد یافت و زنان هم چنان به دور از بخش نوین و پیشرفت های فن آورانه در بخش های عقب مانده تر استخدام می شوند.
مطالعات در کشور ایران نیز نشان داده است که تجربه ی پنجاه سال برنامه و تحول دیدگاه ها و راهبرد های توسعه که با تأیید بر رشد اقتصادی صورت گرفته بود و گمان می رفت که توسعه ی اقتصادی و افزایش درآمد ها بتواند به برابری و عدالت و کاهش فقر در جامعه منجر شود، نتوانسته است به تنهایی نابرابری جنسیتی 4.
در کشور های درحال توسعه قوانین ، نرم ها، عرف های اخلاقی و آداب و رسوم نقشی تعیین کنند ه در تبیین نابرابری های جنسیتی در جامعه دارد به طوری که می تواند محدودیت هایی را برای ورود زنان به بازار کار ایجاد یا دست رسی آنان را به منابع مورد نیاز محدود کند.
Denis developing Azar Noush , Alireza Economic-Social Bardhan and Klasen world Bardhan and Klasen development undp- Beneria ,Lourdes and Shelley Feldman Persistent Blumberg Rae lesser and Invisible Washington, Center for Women Studies and Research , University of Tehran gender Duncan (2000) Elson, D.