خلاصه ماشینی:
"در هر صورت این نویسنده و شاعر نامدار که علمدار ادبیات ایران به شمار میآید،نخبهء افکار انسانی را چه از اندوختههای خود و چه از گفتههای پیامبران و بزرگان دیگر برگزیده و در سلک سخن منظوم و عبارات دلکش زیبا بیان داشته است تا خوانندگان از آنها بهره گیرند و برای تربیت نفس خود بکوشند که: «یک نصیحت ز سر صدق جهانی ارزد مشنو ار در سخنم فایده دو جهانی نیست سعدیا گرچه سخندان و مصالح گویی به عمل کار برآید به سخندانی نیست» غالب گفتار سعدی طربانگیز است و طیبتآمیز،و کوتاهنظران را بدین علت زبان طعن دراز گردد که مغز دماغ بیهوده بردن و دود چراغ بیفایده خوردن کار خردمندان نیست و لیکن بر رأی روشن صاحبدلان که روی سخن در ایشان است،پوشیده نماند که در موعظههای شافی را در سلک عبارت کشیده است و داروی تلخ نصیحت به شهد ظرافت برآمیخته تا طبع ملول ایشان از دولت قبول محروم نماند: «ما نصیحت به جای خود کردیم روزگاری درین به سر بردیم گر نیاید به گوش رغبت کس بر رسولان پیام باشد و بس.
خداوند متعال را شکر که ملت مسلمان دینی و تباری دارد که تعلیمات آن کاملا مبنی بر رأفت و رحمت و نیکویی است و لذا باید بیش از هر ملت متمدنی به حقوق بزرگان و مربیان،بخصوص پدران و مادران توجه کنیم و اگر هیچ علت انسانی دیگر را در این امر منظور نداریم لا اقل بدانیم که فردا ما هم پدر و مادر و پیر و ناتوان میشویم و به شدت تمام احتیاج به مهر و وفا و خلوص و صفا پیدا میکنیم: «از دست مده طریق احسان پدر تا بربخوری ز ملک و فرمان پدر جان پدرت از آن جهان میگوید زنهار خلاف من مکن جان پدر» (همان،«رباعیات»،448)."