چکیده:
بررسی و مطالعه نظام مند ویژگیهای فکری نویسنده، شاعر و هنر مند، از جمله راههای دقیق و علمی است که ما را به دنیای آنها نزدیک می کند. نوشتار حاضر، عهده دار بررسی و تحلیل مقایسه ای ابعاد فکری آدم الشعرای شعر پارسی، ابوعبداله رودکی، با عمربن ابراهیم خیامی نیشابوری، معروف به حکیم عمرخیام در رباعیهای منسوب بدوست. شاید درنظر نخست چنین تصور شود که نتوان، میان اندیشه های این دو بزرگ همترازی و تناسبی ایجاد کرد و مقایسه آن دو غریب نماید؛ اما این پژوهش نشان خواهد داد که در حقیقت، بیش از وجوه افتراق، می توان ابعاد مشترکی را در اشعار این دو بزرگ یافت. روح خیامی که غالبا انعکاسی از اندیشه های پیش از اسلام است، در آثار شعرای پیش از او نیز نشانه هایی دارد. نگارندگان این نوشتار نیز با تحلیل دقیق ابیات رودکی و مقایسه آن با تفکر خیامی، می کوشند جهان شعری مشترک آنها را روشن سازند. اگر نیک بنگریم، خاستگاه فکری این دو شاعر و اندیشمند یک سرچشمه بیش نیست. این نوشتار، به مقایسه و بررسی اجمالی اندیشه های دو شاعر بزرگ یاد شده در محورهای بی اعتباری دنیا، حتمی بودن مرگ، اغتنام وقت، نکوهش ریا و فریبکاری، تغییر و دگرگونی، اکسیر شراب، آمیختگی شادی و غم، وارستگی، توصیف طبیعت و... بررسی می شود.
The logical and systematic study about intellectual peculiarities of a writer، poet and artist is an exact scientific way that can guide us toward their world. This essay is based on a comparative study and analyses of the thinking of the father of Persian poem- Rudaki- with quatrains of the sage Omar Khayyam. We will show in this research that، in fact، there are so many of the common aspects between these two great pieties despite of a few various differences. Khayamic soul، which is a reflection of thinking prevalent before Islam، has also some traces among the works of the other poets before him. The writers of this article try to explain common poetical world with the exact explication of their verses. If we look deeply، we will see that their conceptual source is the same. We will compare their thinking in the field of worthlessness of the world، certainty of death، seizing the moment، disapproving of hypocrisy، and so on.
خلاصه ماشینی:
پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی(علمی-پژوهشی) دانشکده ادبیات و علوم انسانی-دانشگاه اصفهان دورهء جدید،شماره 2،تابستان 8831،ص 88-76 رودکی و عمر خیام دکتر محمد رضا نصر اصفهانی*-علی سینا رخشندهمند** چکیده: بررسی و مطالعهء نظاممند ویژگیهای فکری نویسنده،شاعر و هنرمند،از جمله راههای دقیق و علمی است که مار به دنیای آنها نزدیک میکند.