چکیده:
در طول تاریخ نگارگری ایران، هنرمندان بسیاری به تصویر کردن یک موضوع واحد پرداختهاند. بررسی و مقایسه هفت نگارهی ایرانی با موضوعی واحد، (دیدن خسرو،شیرین را در حال آبتنی) هدف از نگارش این مقاله میباشد که در طی آن نیز به بیان خصوصیات نگارگری دورهها و مکتبهایی که این نگارهها در آنها شکل گرفته، پرداخته شده است. قدیمیترین نگاره مربوط به قرن هشتم هـ.ق(مکتب مظفریان) و آخرین آن مربوط به قرن یازدهم هـ.ق(مکتب اصفهان)میباشد.
خلاصه ماشینی:
"بررسی و مقایسه هفت نگارهی ایرانی با موضوعی واحد، (دیدن خسرو،شیرین را در حال آبتنی) هدف از نگارش این مقاله میباشد که در طی آن نیز به بیان خصوصیات نگارگری دورهها و مکتبهایی که این نگارهها در آنها شکل گرفته، پرداخته شده است.
واژههای کلیدی نگارگری ایرانی-خسرو و شیرین-خمسه نظامی-مظفریان-تیموریان- مکتب تبریز-مکتب شیراز-مکتب اصفهانی 1-مقدمه استیلای مغول بر ایران،نقطه عطفی در تاریخ نقاشی این سرزمین بود.
در نگاره سلطان محمد، تصویر شماره شش و نگاره حیدر قلی نیز گل و بوتههای نسبتا ریز چنزار و اطراف جویبار و چشمه را پوشاندهاند و در تصویر پنج،گلهای پراکنده بصورت تکتک،نسبتا بزرگ با رنگهای درخشان در کنار جویبار و چندتایی روی تپه به چشم میخورد.
در نسخهی مظفریان و تصویر شماره دو،مقدار کمی از فضا به آسمان اختصاص یافته است و این مقدار در نگاره سلطان محمد و تصویر شماره پنج به حداکثر خود میرسد.
در نسخهی مظفریان و تصاویر شماره دو و سه،لباسها عاری از نقش و نقوش تزیینی است و در نگارهی حیدر قلی، این نقوش کمتر شده است و خسرو جلیقهای به تن دارد که منحصر به این تصویر است.
در تصاویر شماره سه،شش و نگارهی حیدر قلی، خسرو کلاهی تاجمانند بر سر دارد و در نگارهی سلطان محمد و تصویر شماره پنج نیز شامل یک کلاه پارچهای است که از مرکز آن تیغهای بیرون زده و پر بزرگی بر روی آن است.
4-11-خط در تمامی این نگارهها،ترکیب خط با نگارهها به چشم میخورد و تفاوت،در میزان (به تصویر صفحه مراجعه شود) تصویر 7- منسوب به حیدر قلی، دیدن خسرو،شیرین را در حال آبتنی، سال 1034 هـ."