چکیده:
هدف از انجام این پژوهش بررسی و مقایسه میزان اثربخشی کاربرد روشهای اصلاح رفتار
توسط والدین، معلمان و ترکیبی از آنان در کاهش نشانههای اختلال بیش فعالی همراه با
نقص توجه بود.آزمودنیهای این پژوهش 40 نفر از دانشآموزان دوره ابتدایی بودند که
بر اساس ارزیابی معلمان، والدین و روانپزشک، مبتلا به اختلال بیش فعالی توأم با نقص
توجه{L (ADHD) L} تشخیص داده شدند.برای جمعآوری دادهها از پرسشنامههای سوانسون،
نولان و پلهام شماره چهار{L (SNAP-IV) L}و سوانسون، کارلسون، آتکینز، مارک و
پلیزکا{L (SKAMP) L}استفاده شده که معلمان و والدین آنها را در مرحله قبل و بعد از درمان و مرحله پیگیری تکمیل کردند.آزمدنیها به صورت تصادفی در 4
گروه آموزش والدین، آموزش معلمان، آموزش والدین و معلمان به طور همزمان و گروه گواه
جایگزین شدند.مطالب مورد نیاز طبق مدل بارکلی(1987)و هوبارد(1992)به طور متوسط در 9
جلسه به سه گروه آزمایش، آموزش داده شد.در این خصوص اطلاعاتی در زمینه ماهیت و
نشانههای اختلال، انواع فرعی آن، علل و شیوههای درمان، منطق آموزش والدین، روشهای
افزایش رفتارهای مطلوب و کاهش رفتارهای نامطلوب، تکالیف خانگی، اصلاحات آموزشی،
مدیریت رفتار در کلاس و...ارائه شد. دادههای به دست آمده با روش تحلیل واریاس
یکطرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و معلوم شد که آموزش روشهای اصلاح رفتار به
والدین، معلمان، والدین و معلمان به طور همزمان کاهش معناداری را در سطح{L (05/0
p) L}در نشانههای{L ADHD L}دانشآموزان ایجاد نکرده است.
خلاصه ماشینی:
"بنا بر این سؤال این است که دستورالعمل درمان غیردارویی برای کودکان مبتلا به{L ADHD L}کدام است؟آیا آموزش والدین، معلمان و ترکیبی از آنان میتواند نشانههای این اختلال را در کودکان به طور معناداری کاهش دهد؟به عبارت دیگر در این پژوهش فرضیههای زیر مورد آزمون قرار گرفت: 1-آموزش کاربرد روشهای اصلاح رفتار والدین موجب کاهش نشانههای اختلال بیشفعالی توأم با نقص توجه کودکان میشود.
با توجه به اینکه مقدار{L F L} بهدست آمده(7/2-{L F L})کوچکتر از مقدار{L F L}جدول در سطح 05/0 (88/2-{L F L}) میباشد، لذافرضهای تحقیق مورد تأیید قرار نمیگیرند، بدین معنا که کاربرد روشهای اصلاح رفتار والدین، معلمان و ترکیبی از آنان کاهش معناداری را در نشانههای{L ADHD L} کودکان براساس ارزیابی معلمان به وجود نیاورده است.
جدول 7-شاخصهای آماری نمرات آزمودنیها در نشانههای{L ADHD L} بر اساس ارزیابی والدین و معلمان (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانطور که در جدول 5 نشان داده شده است، مقادیر{L F L}بهدست آمده بر اساس ارزیابی معلمان(70/2-{L F L})و بر اساس ارزیابی والدین(40/1-{L F L})کوچکتر از مقدار{L F L} جدول در سطح 05/0(88/2-{L F L})است، لذا نتیجه گرفته میشود که بر اساس ارزیابی والدین و معلمان بین میزان اثربخشی کاربرد روشهای اصلاح رفتار والدین، معلمان و ترکیبی از آنان در کاهش نشانههای{L ADHD L}کودکان تفاوت معناداری وجود ندارد.
بحث در این پژوهش اثربخشی آموزشی مدیریت رفتاری والدین، معلمان و ترکیبی از آنان (معلمان و والدین بهطور همزمان)در کاهش نشانههای{L ADHD L}کودکان مورد بررسی قرار گرفت و دادهای بهدست آمده نشان داد که آموزشهای ارائه شده کاهش معناداری را در نشانههای بیشفعالی-تکانشی و نقص توجه دانشآموزان به وجود نیاورده است."