خلاصه ماشینی:
دولت انگلستان که موقعیت خود را در خطر میدید از توسعهء نفوذ روسها در ایران نگران شده و برای حفظ راههائی که بهند منتهی میشد بتکاپو افتاد و بهمین سبب در سال 1856 میلادی مطابق با 1234 هجری شمسی موقعیکه دولت ایران در اثر فشار روسها بافغانستان قشون کشی کرد تا هرات را تسخیر نماید انگلستان از بیم اینکه مبادا این حمله منجر به تجاوز دولت روسیه بهندوستان گردد رسما بدولت ایران اعلام جنگ داد و با پیاده کردن قشون خود در ساحل خلیج فارس باشغال جزیرهء خارک همت گماشت.
اما این تغییر سیاست هرچه بود سخت بضرر ایران تمام شد باینترتیب که در طی کنفرانس معروف به Anglo-Russian Convention که در سال 1907 میلادی(1285 هجری شمسی)تشکیل شد،(4)دولتین روس و انگلیس ضمن تضمین حفظ تمامیت ارضی و استقلال سیاسی ایران کشور را بدو منطقهء نفوذ و یک منطقهء بیطرف تقسیم کردند و باین ترتیب مقرر شد منطقهء نفوذ روسها در شمال خطی باشد که از قصرشیرین شروع و پس از گذشتن از اصفهان و یزد بنقطه تلاقی سر حدات ایران-افغانستان و روسیه منتهی گردد در حالیکه منطقه نفوذ انگلیسها در جنوب خطی قرار داشت که از سرحد افغانستان شروع و پس از گذشتن از گزیک- بیرجند و کرمان به بندر عباس ختم میگردید(نقشه 2).
با روشن شدن آتش جنگ دولت ایران بمنظور حفظ این حسن تفاهم دو جانبه بیطرفی خود را اعلام داشت ولی وقایع جنگ گذشته یکبار دیگر بصورت جدیتری تکرار شد و با حملهء آلمانها بخاک روسیهء شوروی در ماه جون سال 1941 مطابق با تیر ماه 1319 هجری شمسی اهمیت سوق الجیشی موقعیت جغرافیائی ایران نظر متفقین را بخود جلب نموده و جریانات صورت جدیدی بخود گرفت.