چکیده:
آیه «صالح المؤمنین» (تحریم: 4) از جمله آیات نورانی قرآن کریم است که دلیل فضیلت و برتری حضرت علی شمرده شده است. مفسران و دانشمندان مذهب اهلبیت درباره این آیه شریفه به شکل تصوری بحثهای زیادی کردهاند، اما به صورت تطبیقی (مقارنهای) بین مذهب اهلبیت و مذهب اهلسنت، تا کنون مورد بحث جامع قرار نگرفته است.این مقاله میکوشد تا آیه شریفه فوق را از ابعاد گوناگون با توجه به روایات فریقین تفسیر و تبیین نماید.
خلاصه ماشینی:
"595 حاکم ابوالقاسم حسکانی از ابن عباس چنین نقل میکند: عن ابن عباس فی قوله «وإن تظاهر علیه» قال نزلت فی عایشة و حفصة و فی قوله «فإن الله هو مولاه جبریل» نزلت فی رسول الله خاصة و قوله «وصالح المؤمنین» نزلت فی علی خاصة؛ ابن عباس درباره سخن خداوند «وإن تظاهرا علیه؛ و اگر شما دو نفر بر ضد او دست به دست هم بدهید» گفت: راجع به عایشه و حفصه نازل شده است.
روایات اهل سنت مفسر بزرگ اهل سنت، ملا عبدالرحمان سیوطی، در تفسیر آیه مذکور از قول اسماءبنت عمیس چنین آورده است: سمعت رسول الله یقول فی قول تعالی و«صالح المؤمنین» قال علی بن ابیطالب؛ 597 شنیدم از پیغمبر اکرم که دربارة سخن خدای تعالی میفرمود: «و صالح المؤمنین»، علی بن ابیطالب است.
بنابراین، چه کسی جز او میتواند شایسته خلافت و جانشینی پیغمبر باشد؟ آیا این روایت دلیل بر این نیست که او افضل امت و برترین خلق بعد از پیغمبر بوده است؟ اگر چنین است و خداوند بخواهد شخصی را به عنوان جانشین پیغمبر نصب کند، آیا حکمت او اجازه می دهد که با وجود علی شخص دیگری نصب شود؟ اگر مردم و عقلا بخواهند شخصی را برای این منظور مهم انتخاب کنند، آیا عقل و خرد آنها اجازه میدهد با وجود شخصی که بعد از خداوند و جبرئیل برترین یار و ناصر پیامبر اسلام بوده است، به سراغ فرد دیگری بروند و او را برگزینند؟ آری، علی در دوران حیات پیغمبر دوش به دوش آن حضرت در تمام صحنههای زندگی یار و یاور رسول خدا بود و از همه کس برای جانشینی شایستهتر است."