چکیده:
از آشنایی فرانسویان با سرچشمهء فیاض ادب فارسی حدود چهار قرن سپری شده است.این آشنایی در ابتدا محدود به کتب مذهبی و نوشتههای تاریخی بود.در پی شرایط مساعدی که در ایران پدیدار شد،جهانگردان و کارگزاران سیاسی راه را برای ترجمهء نخستین آثار فراهم ساختند.در پی این تماسها،گلستان سعدی در 1634،انوار سهیلی واعظ کاشفی در 1644 به زبان فرانسه ترجمه شد. نخستین دستور زبان فارسی به فرانسه در 1635 و نخستین فرهنگ دو زبانه در اواسط قرن هجدهم نوشته شد.نگارش سفرنامهء شاردن الهامبخش بسیاری از آثار فرانسوی در قرون بعد شد.بعدها لافونتن،مونتسکیو،ولتر،هوگو،ژید،مونترلان،آراگون و بسیاری دیگر از آن سرچشمه نوشیدند و آثار پرارزش ادب فارسی چون شاهنامه،گلستان و بوستان،دیوان حافظ و رباعیات خیام،دستمایهء شاعران و نویسندگان بزرگ فرانسه برای خلق آثار آنان در ادب فرانسه شد.
خلاصه ماشینی:
"siecle آندرهژید و ادبیاتفارسی1نوشت که به مناسبت صدمین سال تولد این شاعر فرانسوی در ایران به
سال یاد شده بود که برخی از محققان فرانسوی برآن شدند که زبان فارسی را فراگیرند یکی از آنان
شاردن دوباره عازم ایران میشود(1671)ولی در این تاریخ روابط فرانسه با عثمانی رو به
پایان قرن هفدهم،52 دوره یا مجلد سفرنامه راجع به ایران در فرانسه منتشر شده است.
این دو کتاب مآخذ بسیاری از آثار نویسندگان فرانسوی در سرتاسر قرن هجدهم قرار گرفت.
فرانسویان با برخی از شاهکارهای ادبی ایران نیز آشنا بودند و وقت آن رسیده بود که از این گنجینهء
لافونتن از این حکایت نیز داستان بلندی ساخته که دارای مقدمه و شرح و نتیجه است:
باری،اصل این داستان از روی حکایت زیر که تاورنیه آن را به محمد علی بیک،رئیس دربار شاه عباس اول،نسبت داده ساخته شده است:
روزی شاه به وی گفت که میخواهد سرزده با گروهی از درباریان به منزلش وارد شود و لازم است که او خود نیز در رکاب باشد.
با این همه،سفرنامهء تلوربیه تنها مآخذ او نبود و لافونتن از گلستان سعدی و کلیله و دمنه هم برای ساختن همین داستان استفاده کرده بود.
صفوی که در آن بر اثر اقدامات فیلیپ دورلئان بار دیگر روابطی بین ایران و فرانسه برقرار شده بود.
در این دوره بود که نهضتی بزرگ در کار ترجمهء شاهکاریهای ادبیات فارسی آغاز شد.
گرفت و نخستین باب از کتاب خود را با این بیت آغاز کرد:بخت خواب آلود ما بیدار خواهد شد مگر
آنگاه مونترلان چون سعدی راه سفری دراز در پیش گرفت و در این مدت سعی کرد مانند"