چکیده:
در امر تعیین و وصول مالیات ایجاد اختلاف میان مؤدی و سازمان مالیاتی امری محتمل است و به همین دلیل در سازمان مالیاتی مراجعی برای رسیدگی به اختلافات فوق تشکیل شده است که در نظام مالیاتی کشور ما در راس آنها شورای عالی مالیاتی قرار دارد.مبتنی بودن تمامی اعمال دولت بر قانون و اینکه باید مرجعی مستقل جهت نظارت بر این امر وجود داشته باشد از ویژگی نظامهای مردم سالار و مبتنی بر حاکمیت قانون است.با توجه به این امر در نظام حقوقی کشور،دیوان عدالت اداری این دیوان نسبت به آراء مراجع حل اختلاف مالیاتی رسیدگی شکلی مینماید.در این مقاله سعی شده ابتدا نقش و جایگاه شورای عالی مالیاتی تبیین شود و سپس نظارت دیوان عدالت اداری بر این مرجع اداری مورد بررسی قرار گیرد.به نظر میرسد با وجود امکان مراجعه مؤدیان به دیوان عدالت اداری جهت شکایت از آراء مراجع حل اختلاف مالیاتی وجود چنین صلاحیتی برای شورای عالی مالیاتی فاقد توجیه باشد.
خلاصه ماشینی:
"شورای عالی مالیاتی مرجع اختصاصی اداری است و همانطور که بیان گردید صلاحیت رسیدگی شکلی نسبت به آراء هیاتهای حل اختلاف مالیاتی را بر عهده دارد اما باید دید آیا این امر چه میزان با اصول دادرسی منصفانه سازگار است؟ قضاوت امری تخصصی و با اهمیت است و طبق نظریه تفکیک قوا رسیدگی به امر قضاء باید به مرجعی مستقل از قوه مجریه سپرده شود و در همین راستا کار دادرسی اصولا باید متمایز از وظایف اجرایی و تقنینی باشد و دادگاهها سلسله مراتبی جدا و مستقل از قوه مجریه داشته باشند تا استقلال مراجع قضایی حفظ شود.
امروزه اصل حق تجدیدنظر قضائی از آراء مراجع مالیاتی از اصول پذیرفته شده نظامهای حقوقی مختلف است(شکورپور،3831،ص 52)چرا که در دادرسیهای مالیاتی مرجع رسیدگی بیطرف نیست بلکه نماینده دولت است و مسئول وصول مالیات است بنابراین موظف است همه کوشش خود را در برای تحصیل دلیل به کار برد و حال آنکه چگونه یک نفر میتواند در آن واحد هم طرف دعوا باشد و هم بر مسند قضا بنشیند و علیه خود حکم صادر نماید؟ هدف از تاسیس دیوان عدالت اداری تضمین اجرای اصل حاکمیت قانون در مراجع و دستگاههای اداری و نظارت بر آراء صادره از مراجع اختصاصی اداری شبه قضایی است.
در قانون هیچ منعی برای اقامه همزمان دعوی در هردو مرجع فوق وجود ندارد(رنجبری،2831،ص 511)و از سوی دیگر با توجه به اینکه در قانون برای مراجعه به دیوان مهلتی در نظر گرفته نشده است معترض میتواند طبق ماده 152 قانون مالیاتهای مستقیم تا یک ماه پس از صدور رای قطعی هیاتهای حل اختلاف مالیاتی نسبت به این آراء به شورای عالی مالیاتی شکایت نماید و صلاحیت شورا در این رابطه همانطور که ذکر گردید شکلی است."