چکیده:
به کارگیری روشها و راهکارهای مناسب برای جذب هرچه بیشتر زنان کشورمان به ورزش و ارتقای سطح سلامت و تندرستی آنان مستلزم شناخت عوامل و عللی است که آنان را از مشارکت در ورزش باز میدارد یا مشارکت آنان را با محدودیت مواجه میسازد.هدف ازاین تحقیق بررسی و تجزیه و تحلیل عوامل بازدارنده و میزان مشارکت زنان شهر تهران در فعالیتهای ورزشی تفریحی است.در این راستا از مدل سلسله مراتبی عوامل بازدارندهء اوقات فراغت که این عوامل در آن به سه طبقهء عوامل بازدارندهء فردی،بین فردی و ساختاری تقسیم شده است،استفاده شد تا ضمن شناخت این عوامل در ایران،صحت و انطباق این مدل با شرایط موجود در کشور بررسی شود.به همین منظور،سلسله مراتب عوامل سهگانه در سطوح مختلف شهر تهران و میزان مشارکت بر حسب خصوصیات فردی،بررسی شد.در این تحقیق از پرسشنامهء محقق استفاده شد که پس از کسب روایی و پایایی قابل اعتماد،بین زنان شهر تهران توزیع شد.نتایج تحقیق نشان داد که در بین زنان شهر تهران عوامل ساختاری،مهمترین دسته از عوامل اثرگذار بر مشارکت آنان در ورزش است و عوامل بازدارندهء فردی و بین فردی به ترتیب در جایگاه دوم و سوم قرار دارند و این نتیجه در تمام وجوه تحقیق ثابت است.نتایج بدست آمده نشان میدهد که ترتیب عوامل بازدارندهء سهگانه مدل سلسله مراتبی در این تحقیق تأیید نشده است.
خلاصه ماشینی:
"2-ترکیب عوامل سهگانهء مدل در پیشبینی دقیق عوامل بازدارنده در بین زنان تهران با توجه به مشارکت،شبیه مدل سلسله مراتبی عوامل بازدارندهء اوقات فراغت است؛ 3-مشارکت بانوان تهران در فعالیتهای ورزش تفریحی در مناطق مختلف این شهر یکسان است؛ 4-مشارکت بانوان تهران در فعالیتهای ورزش تفریحی بر حسب خصوصیات فردی یکسان است.
تحقیقات انجام شده بر محور عوامل بازدارندهء بین فردی(هندرسون،2000،گرین،1988،گرین و همکاران،1987)گویای اهمیت این عوامل و تأثیر آنها بر مشارکت زنان در فعالیتهای اوقات فراغت است،ولی اولویت این عوامل نسبت به دو عامل دیگر در این تحقیق مورد توجه نبوده است.
نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد درصد زنان متأهلی که در فعالیتهای ورزشی تفریحی شرکت میکنند،نسبت به زنان مجرد کمتر است و تأهل را میتوان عامل محدودکنندهء زنان برای مشارکت در فعالیتهای ورزشی تفریحی دانست،ولی باز همانطور که جکسون عنوان میکند،این عامل نقش بازدارندهء کامل را ندارد،بهطوریکه فقط 23 درصد از زنان متأهل تهران اصلا ورزش نمیکنند و بقیه با دفعات تکرار مختلف در فعالیتهای ورزشی تفریحی مشارکت دارند.
همانطور که در یافتههای تحقیقات این پژوهشگران آمده است، زنان متأهل به دلیل مشغلههای مختلف در خانه،مانند نگهداری از فرزندان و انجام امور خانواده با عوامل بازدارندهء مهمی برای شرکت در فعالیتهای اوقات فراغت مواجهاند تفاوت میزان مشارکت بانوان متأهل نسبت به بانوان مجرد گویای مواجههء بیشتر آنان با عوامل بازدارنده است.
بررسی متغیر مشارکت زنان و سطوح مختلف آن در تحقیق حاضر مؤید این است که 1- ترتیب و توالی عوامل سهگانه در بین مشارکتکنندگان و غیر مشارکتکنندگان و نیز هر یک از سطوح مشارکت،بر یافتههای این تحقیق استوار است؛2-زنان با وجود عوامل بازدارنده،باز هم در فعالیتهای ورزشی اوقات فراغت شرکت میکنند."