چکیده:
در این مقاله نخست از قصور در توصیف مقام والای حضرت علی(ع) و أبعاد گوناگون شخصیتش که عالم وجود را
به حیرت در انداخته سخن رفته و اینکه شرافت و أصالت، دانایی و درایت، دلیری و شجاعت، رهبری و کفایت و مهر و
محبت به وجود شریفش عزت و مکانت و أوج و مرام و جلوه و مقام یافته است دیگر اینکه همه این صفات در خلوص
و اخلاص او غرقند.
اگر سخنان والایش نبود بسیاری از اشعار تازی و پارسی نبود و سرانجام از خلوص و إخلاص و تقوی و یقین و
حقیقت از نظر علی(ع) یاد شده است و اینکه قرآن علی خالق درباره علی قرآن ناطق چه میگوید؟
خلاصه ماشینی:
و اگر این فرموده نبود لسان الغیب حافظ شیرازی کجا میفرمود: سلطان ازل گنج غم عشق بما داد تاروی بدین خانه ویرانه نهادیم دردل ندهم ره پس از این مهر بتان را مُهر لب او بر در این خانه نهادیم علی(ع) و مقام یقین امام علیعلیهالسلام پیوسته در مقام یقین بود و چه نیکو وصف یقین خود کرده است که: لَوْ کشف الغطاءُ ما ازددتُ یقینا علی (ع) بی شک از این جهان، بهشت و دوزخ را میدیده است که فرموده: فَهُمْ والجنّة کمَنْ قدرَآها فهم فیها مُنَعّمون وَ هُمْ والنّار کمَنْ قَدْرآها فَهُمْ فیها مُعَذّبون و به قول استاد حکیم خلد آشیان محییالدین مهدیالهی قمشهای : توگوئی آن گروه عشق سیرت عیان بینند با چشم بصیرت چو أرواح نهان، غیب جهان را مکان خود بهشت جاودان را علی(ع) و حقیقت بعد از رسول اکرم و پیمبر مکرّم و مرکب نشین بُراق بر سماوات عُلی و مسند نشین قاب قوسین أوأدنی تنها حضرت علی (ع) را رسد که در شرح و تبیین و توضیح و تشریح حقیقت فرماید: الحقیقة : کَشْفُ سَبَحاتِ الجلالِ مِنْ غَیرِ اشارةٍ.
رُبِطَ جَنانٌ لم یفارقْهُ الخفقانُ(28) و در خطبه جهاد چنان سمند گفتار میراند که خطبای جهادگر جهان چون ابن نباته خطیب سخنور جنگهای صلیبی صلاح الدین ایوبی از مقام شامخ فصاحت و بلاغت حضرتش واپس میماند به طوری که ابن أبی الحدید در شرح نهج البلاغه چنین قضاوت میکند که اگر سخن سنجی خطبههای جهادیه ابن نباته را با خطبه جهادیّه حضرت علی (ع) مقایسه کند آنجا کودکی نارسیده سخن گفته است و اینجا کهنسالی دانا و کارآزموده.
و در خطبه جهاد چنان سمند گفتار میراند که خطبای جهادگر جهان چون ابن نباته خطیب سخنور جنگهای صلیبی صلاح الدین ایوبی از مقام شامخ فصاحت و بلاغت حضرتش واپس میماند به طوری که ابن أبی الحدید در شرح نهج البلاغه چنین قضاوت میکند که اگر سخن سنجی خطبههای جهادیه ابن نباته را با خطبه جهادیّه حضرت علی (ع) مقایسه کند آنجا کودکی نارسیده سخن گفته است و اینجا کهنسالی دانا و کارآزموده.